Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Entoleuca mammata

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: cały kraj

Występowanie gatunku odnotowano na terenie Niemiec oraz Ukrainy, w których panują warunki atmosferyczne zbliżone do warunków Polski. Entoleuca mammata jest grzybem, który negatywnie wpływa na wzrost porażonej rośliny i może ostatecznie doprowadzić do śmierci już umierających lub chorych drzew żywicielskich. Głównymi roślinami żywicielskimi są, w Europie rodzimy gatunek Populus tremula (zwłaszcza jego górska rasa) oraz Populus tremuloides, który został wprowadzony do Europy w formie hybrydowej. Patogen posiada zdolność do zapoczątkowania infekcji tylko na żywych, ale uszkodzonych drzewach i nie dochodzi do niej, gdy drzewo jest zdrowe lub już obumarłe (Vann 2018).

E. mammata infekuje drzewa w całych Stanach Zjednoczonych, ale największe problemy z ww. patogenem notowano w stanach: Arkansas, Północnym Teksasie, Oklahomie i Mountain West (Olson 2013, Arborilogical services 2018, Vann 2018,). E. mammata jest czynnikiem wtórnym: pierwotny czynnik, taki jak susza lub fizyczne uszkodzenie, zwykle powoduje obumarcie drzewa przed zakażeniem patogenem (Blaedow 2013).

Prawdopodobieństwo wniknięcia: średnie, jednak w przypadku wniknięcia patogenu, ma on odpowiednie rośliny żywicielskie do zasiedlenia i możliwość rozprzestrzenienia w kraju.

Prawdopodobieństwo zasiedlenia: średnie ze względu na incydentalne występowanie gatunku na obszarze przyległym do PRA.

Prawdopodobieństwo rozprzestrzenienia: niskie ze względu na prawidłowe obostrzenia w imporcie roślin żywicielskich.

Potencjalny wpływ bez podjęcia środków fitosanitarnych: niski ze względu na wyżej opisane czynniki.

E. mammata notowany był w krajach sąsiadujących, stąd możliwe jest zawleczenie tego gatunku na teren Polski. Regulacje prawne stosowane w celu zapobiegania przedostania się patogenu są wystarczające i pozwalają na optymistyczne prognozy względem wystąpienia i zagrożenia wystąpienia ww. grzyba na obszarze PRA. Ze względu na brak doniesień o stwierdzeniu obecności E. mammata na obszarze PRA oraz konieczność zawleczenia zainfekowanych fragmentów roślin żywicielskich, niepewność w ocenie ryzyka jest średnia. Brakuje eksperymentalnego potwierdzenia możliwości rozwoju E. mammata na terenie Polski.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

X

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

Średnia

X

Niska

Inne rekomendacje

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Epiphyas postvittana

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: głównie zachodnia Polska, dla upraw pod osłonami obszar całego kraju

Główne wnioski

Istnieje duże prawdopodobieństwo zawleczenia do Polski gatunku z materiałem roślinnym. Trudno jest jednak stwierdzić, czy w obecnych warunkach klimatycznych jest on wstanie zadomowić się w naszym kraju. Stanowi on jednak potencjalne zagrożenie dla wielu typów upraw, zarówno polowych jak i pod osłonami. Zmieniające się warunki klimatyczne mogą spowodować, że wkrótce będzie się on mógł rozwijać w naszym kraju.

Obecnie nie powinno się dopuścić do zawleczenie tego gatunku, a w wypadku stwierdzenia podjąć działania fitosanitarne.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska

Inne rekomendacje:

·               Brak

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla ‘Epitrix cucumeris (Harris, 1851)’

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: Zagrożony jest cały obszar PRA, gdyż w całej Polsce uprawia się rośliny żywicielskie gatunku jak też występują powszechnie dzikie gatunki z rodziny psiankowatych, które mogą być zasiedlone przez E. cucumeris.

Epitrix cucmeris jest znanym szkodnikiem ziemniaka (w mniejszym stopniu innych roślin uprawnych i ozdobnych z rodziny psiankowatych) w Ameryce Północnej i regionach, w które został zawleczony. Szkody przez niego powodowane mają ograniczony charakter. Chrząszcze wygryzają tkankę z blaszek liściowych a larwy żywią się korzeniami, rzadko jednak uszkadzają bulwy ziemniaka, które są przedmiotem zainteresowania plantatorów i konsumentów. Owad ten jednak jest jednym z kilku gatunków z rodzaju, które są szkodnikami m. in. ziemniaka, a jego odróżnienie od nich w terenie jest praktycznie niemożliwe.

W przypadku zawleczenia gatunku na obszar PRA prawdopodobnie jego znaczenie będzie podobne jak w obecnym zasięgu występowania.

Szkodnik ten posiada prawdopodobnie ograniczone zdolności dyspersyjne, o czym świadczy występowanie go w Europie kontynentalnej jedynie w niektórych regionach Portugalii, skąd od ponad dekady nie rozprzestrzenił się na inne regiony uprawy ziemniaka, oraz Hiszpanii. Zasiedlanie nowych terenów najprawdopodobniej może nastąpić jedynie przez transport zainfekowanych roślin, bulw lub przyległej do nich ziemi.

Liczebność szkodnika (jeśli pojawi się na obszarze PRA) prawdopodobnie będzie można ograniczyć przy użyciu insektycydów stosowanych np. do zwalczania stonki ziemniaczanej lub pchełek ziemnych lub rzepakowej. Wszystkie te owady są blisko ze sobą spokrewnione i prawdopodobnie E. cucumeris będzie charakteryzował się podobną wrażliwością na środki ochrony roślin jak te wymienione wyżej.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

X

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

Średnia

X

Niska

Inne rekomendacje:

·               Brak

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla ‘Epitrix hirtipennis’

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: Regiony uprawy tytoniu na obszarze PRA

Główne wnioski

Epitrix hirtipennis jest znanym szkodnikiem tytoniu, a w mniejszym stopniu innych roślin uprawnych i ozdobnych z rodziny psiankowatych. Szkody przez niego powodowane zwykle nie są duże.

W przypadku zawleczenia gatunku na obszar PRA prawdopodobnie jego znaczenie będzie mniejsze niż w obecnym zasięgu występowania i zwalczanie nie będzie konieczne. Nie można jednak wykluczyć, że będzie on powodował szkody w uprawach tytoniu, dlatego konieczne jest monitorowanie tej uprawy pod kątem pojawiania się nowych zagrożeń. Liczebność szkodnika będzie można ograniczyć przy użyciu insektycydów stosowanych np. do zwalczania innych szkodników obecnych w uprawie tytoniu (wciornastka tytoniowca, mszyc, rolnic).

Szkodnik ten posiada prawdopodobnie ograniczone zdolności dyspersyjne. Nie stwierdzono go do tej pory w wielu regionach Europy, gdzie powszechnie uprawia się rośliny żywicielskie gatunku. Zasiedlanie nowych terenów najprawdopodobniej nastąpi przez transport zainfekowanych roślin
i przyległej do nich ziemi.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska

Inne rekomendacje: