Nowe stanowiska organizmów kwarantannowych z list A1 i A2 EPPO:

1. Pierwsze wykrycie „Candidatus Liberibacter asiaticus” (powodującej chorobę huanglongbing - lista EPPO A1) w Paragwaju. W roku 2008 stwierdzono w Paragwaju Diaphorina citri (Hemiptera: Psyllidae – lista EPPO A1), wektora „Candidatus Liberibacter asiaticus” na muraji wiechowatej (Murraya paniculata), a w 2009 roku na mandarynce (Citrus reticulata). Ostatnie badania wykazały, że owad wystąpił w następujących departamentach: Alto Paraná, Caazapá, Central, Cordillera, Itapúa, Paraguarí i Presidente Hayes. W styczniu 2013 roku, badania laboratoryjne potwierdziły obecność „Ca. Liberibacter asiaticus” w 14 próbkach wykazujących objawy choroby huanglongbing. Próbki te zostały zebrane w departamentach: Amambay, Alto Paraná, Canindeyú, Cordillera, Itapua. Wdrożono plan działań fitosanitarnych który obejmował: zniszczenie porażonych roślin, intensywne badania, ograniczenia w przemieszczaniu Citrus spp.. i Murraya paniculata, monitoring występowania Diaphorina citri oraz akcję informacyjną (2013/026).
2. Pierwsze stwierdzenie Guignardia citricarpa (lista EPPO A1)  w Ghanie. Objawy czarnej plamistości owoców cytrusowych obserwowano już 10 lat temu w kilku sadach położonych blisko Kade (region wschodni), ale nie zidentyfikowano wówczas patogenu. W 2009 roku przeprowadzono badania w głównych obszarach produkcji cytrusów w Ghanie: w sadach cytrusowych w regionie Wschodnim i Aszanti, oraz na lokalnych rynkach (5 w Akrze, 2 w Kade). Badania te wykazały, że plamistość owoców spowodowana jest przez Guignardia citricarpa. Badania wykazały również że w ciągu 10 lat choroba szeroko rozpowszechniła się w całym regionie Wschodnim i Aszanti. Stwierdzono że należy pilnie wprowadzić programy kontroli choroby, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się G. citricarpa, w szczególności w regionach, gdzie sadzi się nowe sady cytrusowe (np. Zachodnim i Brong Ahafo) (2013/027).
3. Pierwsze wykrycie Chrysanthemum stem necrosis virus (Tospovirus, CNSV – lista EPPO A2) w Belgii. We wrześniu 2012 roku, hodowca chryzantem (Dendranthema spp.) wysłał porażone próbki do Narodowego Laboratorium Referencyjne (ILVO). Analizy laboratoryjne (RT-PCR, sekwencjonowanie) potwierdziły obecność CNSV. Podczas urzędowej kontroli, którą przeprowadzono następnie w szklarniach hodowcy, okazało się, że wiele odmian chryzantem zostało porażonych przez CSNV. Odmiany te zostały wyhodowane z sadzonek (ukorzenionych i nieukorzenionych) zakupionych w lipcu 2012 roku od spółki belgijskiej, która przywiozła je z Brazylii. Śledzenie przesyłek wykazało, że 5 innych belgijskich hodowców miało również sadzonki chryzantem od tego samego dostawcy, ale nie zaobserwowano choroby w tych przedsiębiorstwach i wszystkie próbki wykazały negatywny wynik testu na obecność CSNV. Źródło tego zakażenia pozostaje niejasne, ale ponieważ jest to pierwsze zgłoszenie CSNV w Belgii, zakłada się, że jednak przywiezione sadzonki były powodem infekcji. Wszystkie zakażone rośliny chryzantem zostały zniszczone, a wszystkie skontrolowane przedsiębiorstwa będą monitorowane w 2013 roku (2013/028).
4. Pierwsze stwierdzenie Drosophila suzukii (Diptera: Drosophilidae – lista EPPO A2) na Węgrzech. W takcie badań faunistycznych przeprowadzonych we wrześniu 2012 roku wzdłuż 5 węgierskich autostrad, naukowcy znaleźli w jednej z pułapek w okolicach Balatonu 1 samca i 2 samice D. suzukii. Miesiąc później (18.10.2012), kolejne osobniki zostały złapane w tym samym miejscu. Szkodnik został zidentyfikowany morfologicznie przez specjalistów z Instytutu Ochrony Roślin, Ośrodka Badań Rolniczych, Węgierskiej Akademii Nauk. Nieznane jest źródło pojawu szkodnika. Zważywszy na lokalizację miejsca odłowu i fakt, że nie ma w pobliżu drzew owocowych, przypuszcza się, że D. suzukii mogła być zawleczona z zarażonymi owocami wyrzuconymi na autostradzie. Żadne oficjalne środki fitosanitarne nie zostały podjęte, ze względu na fakt, że szkodnika stwierdzono tylko w jednej pułapce wzdłuż autostrady, bez żadnych roślin żywicielskich w pobliżu. Ponieważ osobniki D. suzukii stwierdzono ponownie miesiąc po pierwszych odłowach, to istnieje prawdopodobieństwo, że owad jest w stanie rozmnażać się w tym miejscu, ewentualnie w owocach w pojemnikach na odpady. Nie wiadomo, czy szkodnik może zimować w węgierskich warunkach klimatycznych, w 2013 roku będą prowadzone badania aby to sprawdzić. Węgierskie służby fitosanitarne rozpoczną monitoring obecności D. suzukii, w sadach i uprawach owoców znajdujących się w pobliżu miejsca znalezienia pierwszych osobników, oraz na składowiskach, przyjmujących odpady zielone z autostrad (2013/029).
5. Pierwsze wykrycie „Candidatus Phytoplasma pyri” (Pear decline phytoplasma - fitoplazma zamierania gruszy - Lista EPPO A2) w Portugalii. W trakcie przeprowadzonych niedawno w Portugalii badań nad obecnością fitoplazm drzew owocowych: proliferacji jabłoni i zamierania grusz, oraz europejskiej żółtaczki drzew pestkowych, wykazano obecność tylko jednego z tych patogenów - „Candidatus Phytoplasma pyri” (nested-PCR, RFLP, sekwencjonowanie nukleotydów, real-time PCR). Przeprowadzone będą dalsze badania nad jego rozprzestrzenianiem i zapobieganiem jego występowania (2013/033).
6. Występowanie fitoplazm drzew owocowych w Bułgarii. Od 2007 do 2011 roku, przeprowadzono urzędowe badania w wybranych sadach drzew owocowych we wszystkich 28 obwodach Bułgarii. Wszystkie próbki badano metodą PCR w Central Laboratory for Plant Quarantine. W rezultacie, stwierdzono patogeny w 10 spośród 28 badanych okręgów. „Candidatus Phytoplasma mali” (związana z chorobą proliferacji jabłoni – lista EPPO A2) i „Candidatus Phytoplasma prunorum” (związana z europejską żółtaczką drzew pestkowych - Załączniki UE) znaleziono w próbkach pochodzących z 5 różnych obwodach. Stwierdzono, że częstość występowania proliferacji jabłoni w latach 2009 i 2010 została zmniejszona w porównaniu z 2007 i 2008 rokiem, a w 2011 roku choroba nie została wykryta w ogóle, co ma związek z zastosowaniem środków fitosanitarnych. Jednakże sytuacja dla europejskiej żółtaczki drzew pestkowych była inna: infekcje wykryto w odpowiednio 2, 5 i 5 próbkach w latach 2009, 2010 i 2011. „Candidatus Phytoplasma piri” (związana z zamieraniem grusz – lista EPPO A2) wykryto w próbkach z 7 różnych obwodach. Zakażenia wykryto w 2 próbkach w 2009 roku, 6 w 2010 i 4 w 2011 roku. Wszystkie zainfekowane grusze zostały zniszczone (spalone), a obszary dotknięte infekcją zostały objęte kwarantanną. Autorzy doszli do wniosku, że należy zastosować odpowiednie środki fitosanitarne w celu ograniczenia występowania „Ca. P. prunorum” i „Ca. P. piri”, aby zapobiec ich rozprzestrzenianiu (2013/034).
7. Wykrycie i zwalczenie Blueberry scorch virus (Carlavirus, BBScV – lista EPPO A2) w Holandii. W 2008 roku wirusa wykryto na jednej borówce wysokiej (Vaccinium corymbosum - często nazywana borówką amerykańską) (EPPO RS 2008/204). Zainfekowana roślina została zniszczona. W trakcie przeprowadzonych następnie badań nie wykryto wirusa ponownie. Holenderskie służby fitosanitarne uważają zatem, że BBScV został zwalczony. (2013/037).

Aktualna sytuacja wybranych organizmów kwarantannowych

1. Pierwsze odnotowanie Anisandrus maiche (Coleoptera: Scolytidae) na Ukrainie. Chrząszcz ten  występuje w Chinach (Helongjiang), Korei Północnej i rosyjskim daleki wschodzie (Primorsky Kraj, Wyspy Kurylskie). Jest to gatunek polifagiczny i na obszarze występowania, spotyka się go na następujących gatunkach drzew: Acer barbinerve, Acer mandshuricum, Alnus crispa, Alnus hirsuta, Alnus japonica, Betula dahurica, Corylus sieboldiana var. mandshurica, Euonymus, Fraxinus mandshurica, Juglans mandshurica, Magnolia, Phellodendron amurense, Syringa, Ulmus. W 2007 roku schwytano osobniki tego chrząszcza po raz pierwszy na Ukrainie w obwodzie donieckim. Dalsze badania przeprowadzone w 2009/2010, wykryły owada w lasach mieszanych w obwodach: Charkowskim i Sumskim (na Populus tremula i Quercus robur). Nie odnotowano szczególnych uszkodzeń, jednak należy zwrócić uwagę na możliwość rozprzestrzeniania się tego gatunku w regionie EPPO (2013/030).
2. Pierwsze stwierdzenie Octodonta nipae (Coleoptera: Chrysomelidae) na Cyprze. W grudniu 2009 roku szkodnik został wykryty na 10 palmach (Syagrus romanzoffiana) w magazynach i centrum ogrodniczym w dystrykcie Limassol. Tożsamość szkodnika została potwierdzona przez Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Wszystkie zainfekowane palmy zostały zniszczone. Zastosowano także zabiegi owadobójcze na wszystkich pozostałych roślinach Syagrus spp. w centrum ogrodniczym. O. nipae żywi się roślinami z rodziny Palmaceae m.in: Archontophoenix alexandrae, Areca catechu, Calamus manan, Chrysalidocarpus (Dypsis) lutescens, Cocos nucifera, Elaeis guineensis, Hyophorbe lagenicaulis, Livistona chinensis, Metroxylon sagu, Nypa fruticans, Phoenix canariensis, Roystonea regia, Syagrus romanzoffiana, Washingtonia filifera, Washingtonia robusta. Owad został opisany z Półwyspu Malajskiego i występuje także w Indonezji (2013/031).
3. Dostępne dane dotyczące zdolności rozprzestrzeniania się Batrocera tryoni (Diptera: Tephritidae – lista EPPO A1) zostały zrewidowane przez Dominiak (2012) i użyte w różnych modelach prognostycznych. Większość dotychczasowych badań wykazała, że odległość jaką przeciętnie w ciągu życia może pokonać B. tryoni rzadko przekracza 1 km, ale pojedyncze osobniki mogą pokonywać większe dystanse. W wyniku badań, zaproponowano 5 „stref kwarantannowych” o następujących promieniach (w warunkach australijskich):
   
   - Promień 1,2 km, gdy rozprzestrzenienie B. tryoni pozostaje 200 m od centrum infekcji (tj. wszystkie muszki owocowe zostały złowione w obrębie tej strefy w promieniu 200 m)
   - Promień 2,4 km - dla rozproszenia 400 m od centrum infekcji.
   - Promień 6 km - dla rozproszenia 1 km od centrum infekcji.
   - Promień 10 km - do rozproszenia 1,6 km od centrum infekcji.
   - Promień 15 km - do rozproszenia 2,5 km od centrum infekcji.
   Planowane jest zastosowanie tych propozycji w praktyce oraz przegląd ich skuteczności po 5 latach stosowania w Australii (2013/032).
    
4. Urzędowe kontrole obecności „Almond witches’ broom” (związana z „Candidatus phoenicium Phytoplasma” - dawniej lista alertowa EPPO) w Libanie. Choroba ta powoduje poważne straty w uprawach migdałów, brzoskwiń i nektaryn w Libanie. Badania przeprowadzone w Libanie w 2009 i 2010 wykazały, że choroba była rozpowszechniona w 16 z 26 okręgów gdzie uprawia się migdały, brzoskwinie i nektaryny. Północny Liban uznano za centrum epidemii, z którego choroba rozprzestrzeniła się do innych regionów. W styczniu 2011 roku patogen został uznany za organizm regulowany w Libanie i opracowywany jest krajowy plan zwalczania choroby. Hodowcy będą zachęcani do eliminacji zakażonych drzew i zostaną im dostarczone bezpłatne sadzonki, a libańskie służby fitosanitarne mają zapewnić wsparcie w procesie zwalczania patogena (2013/035).
5. Opisano nowy haplotyp „Candidatus liberibacter solanacearum” "(lista EPPO A1 - haplotyp psiankowatych) w Hiszpanii. Do niedawna rozróżniano 3 haplotypy „Candidatus liberibacter solanacearum”:
   
   

   - A i B związane z uprawami z rodziny psiankowatych (ziemniaki, pomidory), w obu Amerykach i Nowej Zelandii.

   - C związane z marchwią w Finlandii.

   Opisano czwarty haplotyp (D) również związany z marchwią, ale z Hiszpanii (ląd stały i Wyspy Kanaryjskie) i przenoszony przez Bactericera trigonica. Podczas tych badań, potwierdzono także występowanie haplotypu C w marchwi i próbkach Trioza apicalis pobranych w Szwecji i Norwegii. Ponadto obecność haplotypu A wykazano na próbkachw bulw ziemniaków zebranych z pól w stanach: Idaho, Oregon i Waszyngton w USA (2013/036).

    
6. Zwalczenie Papaya ringspot virus (Potyvirus, PRSV) w Finlandii. Jak podano w EPPO RS 2012/061, wirusa stwierdzono po raz pierwszy w Finlandii we wrześniu 2011 roku. PRSV wykryto w szklarniowej uprawie ogórka (Cucumis sativus) wykazującej nietypowe objawy. Podjęto fitosanitarne środki w celu zwalczenia choroby: zakażone rośliny zostały zniszczone i zastosowano odpowiednie środki dezynfekcyjne. W rezultacie wirus nie został ponownie znaleziony i służby fitosanitarne Finlandii uważają, że PRSV został wyeliminowany (2013/038).
7. Melon yellow spot virus (Tospovirus, MYSV) choroba dyniowatych w Azji. MYSV został po raz pierwszy odnotowany w 1992 roku w Japonii, wywołując czarakterystyczne objawy plamistości i ciężką chlorozę w uprawach melona (EPPO RS 2000/158). Stwierdzono również, że MYSV jest przenoszony przez Thrips palmi (lista EPPO A1). Oprócz melonów (Cucumis melo), chorobę wywołaną przez MYSV obserwowano na ogórkach (Cucumis sativa), arbuzach (Citrullus lanatus) i balsamce ogórkowatej (Momordica charantia). Wirusa wykryto również w wielu gatunkach chwastów powszechnie występujących wokół szklarni (np. Acalypha australis, Capsella bursa-pastoris, Conyza canadensis, Conyza sumatrensis, Gnaphalium purpureum, Lamium amplexicaule, Oxalis corniculata, Sonchus oleraceus, Stellaria media, Stellaria neglecta, Veronica persica). Obecnie MYSV uważany jest za jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla produkcji ogórka w Japonii. Gdy zakażenie występuje na początku sezonu, straty mogą wynosić od 30 do 60%. Poza Japonią, wirusa odnotowano w ostatniej dekadzie na Tajwanie (2006), w Tajlandii (2008) i w Chinach (2009, Hainan oraz prowincja Guangxi) (2013/039).
8. Badania nad Dothistroma spp. we Francji. Zaraza igieł powodowana przez Dothistroma (Dothistroma needle blight) rozprzestrzeniła się we Francji na przestrzeni ostatnich 15 lat. Badania które zostały przeprowadzone od 2007 do 2010 roku, miały na celu określenie rozkładu dwóch czynników chorobotwórczych, które są związane z chorobą: Dothistroma septosporum (teleomorfa: Mycosphaerella pini - załączniki UE) i D. pini (teleomorfa nieznana), oraz zbadanie, czy pojawienie się choroby można wytłumaczyć niedawnym wprowadzeniem D. pini. Spośród 216 stanowisk badanych, D. septosporum wykryto na 133, a D. pini na 123 stanowiskach. Na 40 stanowiskach znaleziono oba gatunki. Większość zainfekowanych próbek pobrano z Pinus nigra subsp. laricio, choć niektóre zostały zebrane z P. nigra subsp. striaca (9 próbek), P. abies (4), i P. sylvestris (5). D. septosporum wykryto na wszystkich wyżej wymienionych gatunkach sosny, natomiast D. pini stwierdzono tylko na Pinus nigra (subsp. laricio i austriaca). D. septosporum występuje równomiernie w całej Francji, z wyjątkiem obszaru śródziemnomorskiego, natomiast D. pini jest bardziej rozpowszechniona w południowej Francji. Zebrane dane wskazują także, że pojawienia się choroby nie można wytłumaczyć niedawnym przybyciem D. pini, bardziej prawdopodobnym powodem mogą być zmiany klimatyczne (2013/040).

W lutowym raporcie EPPO (2013 No.2) w oparciu o najnowszą literaturę  i informacje przesyłane przez Krajowe Organizacje Ochrony Roślin podano również nowe dane o następujących organizmach kwarantannowych i znajdujących się na liście alertowej (2013/041): Ips amitinus (Coleoptera: Scolytidae – załączniki UE), Parasaissetia nigra (Hemiptera: Coccidae - załączniki UE), Sphacelotheca reiliana, Tomato torrado virus (Torradovirus, ToTV – lista alertowa EPPO), Ophiostoma ulmi, Stephanitis pyrioides (Hemiptera: Tingidae – wcześniej lista alertowa EPPO), Anoplophora glabripennis (Coleoptera: Cerambycidae – lista EPPO A1), Citrus exocortis viroid (CEVd), Drosophila suzukii (Diptera: Drosophilidae – lista EPPO A2), Iris yellow spot virus (Tospovirus – wcześniej lista alertowa EPPO), Meloidogyne enterolobii (lista EPPO A2), Paysandisia archon (Lepidoptera: Castniidae – lista EPPO A2), „Candidatus Liberibacter europaeus”,

W lutowym raporcie podano także informacje o aktualizacji internetowej bazy danych standardów EPPO dotyczących oceny skuteczności środków ochrony roślin (PP1). Standardy te opisują sposób prowadzenia badań mających na celu ocenę skuteczności środków ochrony roślin przed określonymi szkodnikami. Są one skierowane do wszystkich instytucji, oficjalnych służb rejestracyjnych, instytutów publicznych lub prywatnych, prowadzących tego rodzaju badania. Od lutego 2009 cała seria Standardów EPPO PP1 (ponad 260 standardów obejmujących szeroką gamę roślin i szkodników) jest dostępna w internetowej bazie danych. Nowy interfejs został wdrożony w lipcu 2012 r. w celu ułatwienia dostępu do PP1. Wszystkie Standardy można łatwo pobrać w formacie PDF. Baza danych została zaktualizowana o nowe i zmienione standardy przyjęte przez Radę EPPO we wrześniu 2012 roku. Bezpośredni dostęp do bazy danych: http://pp1.eppo.int (2013/042).

Opracowano na podstawie EPPO Reporting Service No. 02 Paris, 2013-02-01 - pobierz