Podsumowanie Ekspresowej Oceny Zagrożenia Agrofagiem dla

Hop stunt viroid na chmielu (Humulus lupulus)

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: Uprawy chmielu we wszystkich rejonach Polski (głównie lubelskie, wielkopolskie)

Główne wnioski:

Hop stunt viroid (HSVd) ma szeroki zakres roślin żywicielskich, przy czym na większości z nich nie występują objawy chorobowe. Dotychczas w Polsce nie odnotowano jego występowania, jednakże badania prowadzone na Słowenii (jeden z głównych producentów chmielu w Unii Europejskiej) wykazały obecność HSVd w niektórych uprawach drzew, a także na chmielu, który jest głównym gospodarzem wiroida. Wprowadzenie HSVd na teren Polski jest mało prawdopodobne ze względu na fakt, że większość materiału rozmnożeniowego produkowana jest na plantacjach w Polsce. Sadzonki sprowadzane są do Polski także z Niemiec, jednak wiroid nie został tam stwierdzony. HSVd występuje masowo w Japonii, USA i Chinach, skąd prawdopodobieństwo jego sprowadzenia jest niewielkie.

Wprowadzenie wiroida najczęściej odbywa się poprzez import i sprzedaż owoców cytrusowych. Zakres importu jest wysoki, jednak większość odpadów z cytrusów trafia do śmieci komunalnych, z których wiroid nie ma możliwości przedostania się na uprawy chmielu. Jednak możliwe jest uwolnienie wiroida do środowiska poprzez nielegalne składowanie odpadów bądź ich pozostawienie bezpośrednio na plantacji chmielu.

Istotne jest to, że wiroid łatwo przenosi się z rośliny na roślinę mechanicznie. Duże zagęszczenie roślin chmielu na plantacjach i ich splatanie się sprzyja rozprzestrzenieniu się wiroida na całej plantacji
w stosunkowo krótkim czasie. HSVd przenoszony z zanieczyszczonych maszyn i narzędzi równie szybko może porazić całą plantację. Dlatego istotne jest zachowanie higieny podczas zabiegów fitosanitarnych
i pielęgnacyjnych poprzez dezynfekcję maszyn i narzędzi.

Ryzyko fitosanitarne na zagrożonym obszarze  (Indywidualne oceny prawdopodobieństwa przeniknięcia i zasiedlenia oraz wielkości rozprzestrzenienia i wpływu dostarczono w treści dokumentu)

wysokie

☐

średnie

X

niskie

☐

Poziom niepewności oceny

(patrz Q 17 w celu uzasadnienia oceny. Indywidualne oceny niepewności przeniknięcia, zasiedlenia, rozprzestrzenienia i wpływu dostarczono w treści dokumentu)

wysoka

☐

średnia

X

niska

☐

Inne rekomendacje:

·       Kontrola materiału rozmnożeniowego sprowadzanego do Polski.

·       Kontrola materiału rozmnożeniowego rozprowadzanego na terenie upraw w Polsce.

·       Monitoring mateczników i plantacji chmielu pod kątem występowania wiroidów.

·       Uregulowanie ustawodawstwa mającego na celu ograniczenie występowania wiroidów na terenie Polski i całej Unii Europejskiej