Cocksfoot mottle virus, (Wirus pstrości kupkówki, CfMV)

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Cocksfoot mottle virus

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia:

W przypadku łąk i pastwisk, gdzie wysiewa się Dactylis glomerata cały obszar PRA, ze szczególnym uwzględnieniem województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, małopolskiego i podkarpackiego, gdzie według danych GUS z 2016 r. występuje największy udział powierzchni trwałych użytków zielonych w stosunku do ogólnej powierzchni użytków rolnych w Polsce (GUS 2016). W przypadku upraw zbóż (głównie pszenicy) cały obszar PRA.

Główne wnioski

Cocksfoot mottle virus (CfMV) ma dosyć wąski zakres roślin żywicielskich i dotychczas powodował poważne straty jedynie na polach produkcyjnych Dactylis glomerata. Jednakże najnowsze wyniki badań wskazują na liczne przypadki porażeń roślin na polach uprawnych pszenicy w Ohio, w USA, co może wskazywać na zagrożenie CfMV także dla upraw tego gatunku. Ponadto wirus może zakażać także inne gospodarczo ważne gatunki zbóż: jęczmień, żyto i owies. Dotychczas obecność CfMV stwierdzono na terenie Europy (Wielka Brytania, Norwegia, Dania, Francja, Niemcy, Rosja), w Azji (Japonia), a także w Ameryce Północnej (Kanada i Stany Zjednoczone) oraz w Nowej Zelandii. W Polsce wirus wykryto po raz pierwszy na roślinach D. glomerata w województwie śląskim w 2016 roku (Trzmiel i Jeżewska, 2017) i dotychczas było to jedyne doniesienie o jego występowaniu na obszarze PRA. Naturalnym sposobem rozprzestrzenienia się wirusa jest przenoszenie przez wektory skrzypionki Oulema melanopaO. lichensis, które licznie występują na terenie całej Polski. Jednakże obecność wektorów nie jest konieczna, gdyż CfMV przenosi się łatwo mechanicznie wraz z sokiem porażonych roślin poprzez zranienia roślin powstałe w trakcie zabiegów agrotechnicznych np. w trakcie koszenia, powodując często nieświadome rozprzestrzenianie wirusa w jak i pomiędzy uprawami, szczególnie kiedy brak jest widocznych objawów choroby. Dowodem na to jest sukcesywne rozprzestrzenianie CfMV w Nowej Zelandii, gdzie nie występują wektory wirusa. Wysiewanie nasion traw sprowadzanych z różnych źródeł wydaje się być bezpieczne, gdyż nie potwierdzono przenoszenia wirusa tą drogą.

Ochrona roślin przed wirusami polega na systematycznej kontroli materiału roślinnego, w tym wypadku głównie D. glomerata oraz na likwidowaniu zainfekowanych roślin oraz bytujących na nich wektorów owadzich. Ponadto, w celu zapobiegania rozprzestrzeniania wirusa z wszelkich możliwych źródeł infekcji, bardzo ważne jest zachowanie higieny podczas zabiegów fitosanitarnych i pielęgnacyjnych poprzez mycie i dezynfekcję maszyn i narzędzi.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

 

Średnie

X

Niskie

 

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

 

Średnia

X

Niska

 

Inne rekomendacje:

Monitoring plantacji nasiennych D. glomerata pod kątem występowania Cocksfoot mottle virus.


Opracowano, 2018-10-12 - pobierz

Aktualności