PRA

A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
Q
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ż
Ź
Strona:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Phytophthora capsici

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Phytophthora capsici Leonian

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: W przypadku upraw polowych pomidora – obszar południowej
i południowo-zachodniej Polski; papryki, bakłażana i cukinii – południe Mazowsza; dyni – Małopolska.

Natomiast uprawy szklarniowe – teren całego kraju.

 

Phytophthora capsici jest patogenem występującym na niemal wszystkich kontynentach, także
w krajach UE, stąd istnieje ryzyko pojawienia się agrofaga na terenie Polski.

Patogen wywołuje zgorzel siewek, zgniliznę wierzchołków i korzeni w uprawach roślin z rodzin: Solanaceae, Cucurbitaceae oraz Fabaceae. Największe szkody powoduje w uprawach papryki, dyni i ogórków.

Patogen naturalnie rozprzestrzenia się powoli. Najbardziej prawdopodobnym sposobem wniknięcia jest transport porażonych sadzonek i owoców.

Szczególne zagrożone będą uprawy pod osłonami, w których panuje podwyższona temperatura, odpowiadająca optymalnej dla rozwoju tego gatunku.

 

Prawdopodobieństwo wniknięcia: średnie, w przypadku wniknięcia patogenu ma on odpowiednie rośliny żywicielskie do zasiedlenia i możliwość rozprzestrzenienia w kraju.

 

Prawdopodobieństwo zasiedlenia: średnie, w uprawach pod osłonami prawdopodobieństwo zasiedlenia może być wysokie.

 

Prawdopodobieństwo rozprzestrzeniania: średnie, bez podjęcia kontroli sanitarnych, sprzyjać temu będzie transport porażonych sadzonek. Na skutek zmian klimatycznych zwiększa się prawdopodobieństwo pojawienia się patogenu w uprawach polowych.

 

Podstawowym środkiem fitosanitarnym jest kontrola materiału roślinnego (rozmnożeniowego, hodowlanego, naukowego) z obszarów, gdzie patogen występuje, zapobiegająca rozprzestrzenianiu agrofaga na duże odległości.

Konieczna jest prawidłowa identyfikacja gatunku w ramach kontroli celnej i fitosanitarnej.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

 

Średnie

 

Niskie

 

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

 

Średnia

 

Niska

 

Inne rekomendacje:

·               Brak


Phytophthora chrysanthemi

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Phytophthora chrysanthemi

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: cały kraj

Główne wnioski:

P. chrysanthemi jest patogenem porażającym rośliny z rodzaju Chrysanthemum sp. Od pierwszego wykrycia, w 1998 roku, (Naher i wsp. 2011) do roku 2017, obecność P. chrysanthemi stwierdzono w kilku lokalizacjach na obszarze 4 krajów (Tomiċ i  Iviċ 2015, Götz i wsp. 2017).

Patogen pojawił się w Niemczech, które obok Holandii są liderem w produkcji materiału roślinnego do dalszej uprawy i eksportu. Prawdopodobieństwo przeniknięcia na obszar Polski bez podjęcia środków fitosanitarnych jest zatem wysokie. Szczególnie zagrożone są uprawy szklarniowe, w których panuje podwyższona temperatura, odpowiadająca optymalnej dla rozwoju tego gatunku.

Prawdopodobieństwo wystąpienia szkód w uprawach polowych jest niskie. Jednak zmiany klimatyczne mogą ułatwiać zasiedlenie P. chrysanthemi na obszarze PRA.

Patogen może być mylony z innymi gatunkami rodzaju Phytophthora, które porażają chryzantemy i dają podobne symptomy chorobowe.

Prawdopodobieństwo wniknięcia: średnie

Prawdopodobieństwo zasiedlenia: wysokie w uprawach pod osłonami

Prawdopodobieństwo rozprzestrzeniania: niskie, jednak na skutek zmian klimatycznych patogen może pojawić się w uprawach polowych i ogrodach, wówczas jego rozprzestrzenianie wzrośnie

Podstawowym środkiem fitosanitarnym jest kontrola materiału roślinnego z obszarów, gdzie patogen występuje.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

 

Średnie X

 

Niskie

 

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

 

Średnia X

 

Niska

 

Inne rekomendacje:

Brak


Phytophthora kernoviae

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Phytophthora kernoviae

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: cały kraj

Główne wnioski

 

Phytophthora kernoviae jest patogenem powodującym nekrozy i zamieranie drzew i krzewów należących do 15 różnych rodzajów. Głównymi żywicielami są Rhododendron ponticum i Fagus sylvatica.  Porażeniu ulegają występujące na wrzosowiskach borówki (Vaccinium myrtillus) oraz rośliny rodzajów Magnolia sp., Drimys sp., Quercus sp., Vaccinium sp. i kilka innych. Szybkie rozprzestrzenianie się infekcji oraz rozmiar uszkodzeń wielu gatunków drzew, krzewów i roślin wrzosowatych, wskazuje, że choroba stanowi poważne zagrożenie szczególnie na obszarach leśnych i wrzosowiskach.

Pierwsze objawy stwierdzono w 2003 roku, w południowo-zachodniej Anglii. Patogen jest także obecny w Irlandii, Chile i Nowej Zelandii.

 

Prawdopodobieństwo wniknięcia: średnie kontrola importowanego materiału roślinnego z obszarów, gdzie patogen występuje

 

Prawdopodobieństwo zasiedlenia: średnie

 

Prawdopodobieństwo rozprzestrzenienia: średnie

 

Potencjalny wpływ bez podjęcia środków fitosanitarnych: średnia, w przypadku przedostania się materiału roślinnego niezbędna jest kontrola fitosanitarna. Porażony materiał należy zniszczyć w celu zapobiegania rozprzestrzeniania się agrofaga.

 

 

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

 

Średnie

 

Niskie

 

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

 

Średnia

 

Niska

 

Inne rekomendacje:

Brak


Phytophthora lateralis

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Phytophthora lateralis

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: cały obszar kraju

Phytophthora lateralis jest sprawcą zgnilizny korzeni cyprysika. Choroba po raz pierwszy została wykryta na Chamaecyparis lawsoniana w 1923 roku w Stanach Zjednoczonych. W kolejnych latach patogen rozprzestrzenił się w zachodniej części Stanów Zjednoczonych, Kanadzie (Kolumbia Brytyjska) oraz na Tajwanie, a od 1998 roku także w Europie.Głównym gospodarzem P. lateralis jest cyprysik Chamaecyparis lawsoniana, w mniejszym zakresie porażane są gatunki: C. formosensis, C. obtusa, C. pisifera oraz tuje: Thuja occidentalis, T. plicata i Taxus brevifolia.

Ze względu na podobieństwo warunków klimatycznych obszaru Polski i rejonów występowania patogenu, agrofag może wystąpić również na obszarze PRA i spowodować straty gospodarcze.

Najbardziej prawdopodobnym sposobem wniknięcia jest transport porażonych sadzonek.

Prawdopodobieństwo wniknięcia: średnie

Prawdopodobieństwo zasiedlenia: wysokie

Prawdopodobieństwo rozprzestrzeniania: średnie

 

W przypadku odnotowania wystąpienia gatunku w Polsce, niezbędne jest opracowanie i włączenie

procedur postępowania w zakresie zwalczania P. lateralis.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

 

Średnie

X

Niskie

 

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

 

Średnia

X

Niska

 

Inne rekomendacje:

·               brak


Phytophthora x alni

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Phytophthora x alni (Brasier i S.A. Kirk) Husson, Ioos i Marçais

 

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: obszar całego kraju, szczególnie brzegi rzek nizinnych w zachodniej i południowej części

Główne wnioski

Phytophthora x alni poraża kilka gatunków z rodzaju Alnus, głównym gospodarzem jest Alnus glutinosa – olsza czarna. Patogen występuje w większości krajów europejskich, został zidentyfikowany także w Polsce. P. x alni rozprzestrzenia się głównie bezpłciowo, za pomocą ruchliwych zoospor przenoszonych w wilgotnej glebie oraz wodzie. Na dalsze rozprzestrzenianie może wpływać sadzenie zakażonego materiału szkółkarskiego. Nie ma informacji wskazujących na możliwość przenoszenia patogenu z nasionami. Warunki klimatyczne występujące w Polsce umożliwiają dalsze rozprzestrzenianie się patogenu (głownie w cieplejszych rejonach kraju). Ze względu na rozpowszechnienie olszy czarnej w Polsce – łęgi i olsy, patogen może wywoływać poważne straty w środowisku naturalnym. Nie istnieją sposoby pozwalające na pozbycie się go ze środowiska, czynnikiem ograniczającym lub eliminującym są jedynie niekorzystne czynniki atmosferyczne – mroźne zimy. Patogen może powodować straty także w szkółkach produkujących materiał do nasadzeń leśnych, gdzie jego kontrola jest możliwa poprzez zastosowanie fungicydów i odpowiednią agrotechnikę.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

 

Średnie

 

Niskie

 

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

 

Średnia

 

Niska

 

Inne rekomendacje:

Występowanie patogenu wymaga prowadzenia stałego monitoringu, szczególnie w cennych ekosystemach nadrzecznych. Niekiedy konieczne może być usuwanie porażonych drzew olszy czarnej i zastępowanie jej innymi gatunkami.


Platynota stultana

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla ‘Platynota stultana’

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: Zagrożone są głównie rejony upraw papryki i kwiatów ozdobnych (róże, goździki, chryzantemy) pod osłonami.

Platynota stultana jest polifagiem pochodzącym w północno-zachodnich rejonów Meksyku oraz południowo-zachodnich rejonów Stanów Zjednoczonych (szeroko rozpowszechniony w Kalifornii).
W Europie szkodnik został wykryty po raz pierwszy w prowincji Almería w Hiszpanii (zgłoszenie w lutym 2009 r.).

P. stultana jest szkodnikiem polifagicznym, który zwykle żywi się liśćmi. Larwy łączą przędzą kilka sąsiadujących liści i wewnątrz nich żerują. Mogą również uszkadzać powierzchnię owoców niektórych gatunków, szczególnie gdy oprzęd z liści przylega do owocu. Na roślinach ozdobnych mogą żerować na pąkach, łodygach i ogonkach liściowych. Wtórne szkody mogą powstawać w wyniku porażeń przez sprawców chorób w miejscu żerowania larw. P. stultana ma szeroki zakres gospodarzy. Potencjalny zakres obejmuje ponad 20 rodzin roślin, w tym rośliny ozdobne, uprawy rolnicze, a nawet gatunki leśne.
W Hiszpanii uszkodzenia wywołane przez szkodnika zostały zgłoszone wyłącznie na papryce.

Prawdopodobieństwo wejścia na obszar PRA ocenia się jako średnie z uwagi na wielkość importu towarów stanowiących potencjalne źródło szkodnika. Prawdopodobieństwo zasiedlenia w warunkach zewnętrznych ocenia się jako niskie (z uwagi na wysoka śmiertelność w niższych temperaturach), natomiast w warunkach chronionych jako wysokie.

Aktualnie podstawowym środkiem fitosanitarnym jest szczegółowa kontrola na etapie produkcji, pakowania, transportu oraz po wejściu przesyłek. Skuteczną metodą monitoringu są pułapki feromonowe umieszczane
w miejscu produkcji, w pakowalniach czy przechowalniach. Wykrycie agrofaga w większej partii towaru może być utrudnione z uwagi na trudności w wykryciu jego jaj oraz możliwość występowania w tym samym czasie różnych stadiów życiowych. Produkcja powinna odbywać się w miejscu wolnym od szkodnika, a w jej czasie i na dalszych etapach należy zachować środki sanitarne, przede wszystkim usuwać resztki roślinne (szczególnie liście) – także w miejscu pakowania i transportu. Po stwierdzeniu obecności szkodnika skutecznym działaniem wydaje się być zniszczenie całej partii towaru.

Możliwą opcją zwalczania po stwierdzeniu obecności szkodnika jest zastosowanie działających układowo w roślinie insektycydów.

W zwalczaniu biologicznym wykorzystywane są owady drapieżne i parazytoidy,
a potencjalnie skuteczne w zwalczaniu larw mogą być  preparaty na bazie bakterii Bacillus thuringiensis var. kurstaki.

 

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście dokumentu)

Wysokie

 

Średnie

 

Niskie

 

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście)

Wysoka

 

Średnia

 

Niska

 

Inne rekomendacje:

 


Pleospora allii

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla 'Pleospora allii’

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: uprawy gruszy na obszarze całego kraju, uprawy roślin z rodziny amarylkowatych

Główne wnioski

Pleospora allii (anamorfa: Stemphylium vesicarium) jest patogenem wywołującym brązową plamistość gruszy.

Agrofag poraża także rośliny z rodziny amarylkowatych, takie jak czosnek, cebula i por, a także szparaga (Asparagus officinalis), pietruszkę, lucernę, paprykę, rzodkiew, soję, pomidora, mango, słonecznik i jęczmień zwyczajny.

Patogen notowany jest na całym świecie. Objawy porażenia są różne, w zależności od porażonego organizmu-gospodarza.

Do tej pory brak doniesień literaturowych o wykryciu tego patogena na gruszach
w obszarze PRA, natomiast obecny jest na plantacjach cebuli, czosnku i pora.

Sprawca choroby przeżywa w martwych częściach roślin, a także jako saprofit na wielu trawach (chwastach), dlatego tak ważne jest dokładne ich usuwanie.

Należy podkreślić, że patowary pozyskane z cebuli i szparagów nie wywołują objawów chorobowych na gruszy (Köhl i wsp., 2009).

Prawdopodobnie szczepy wyizolowane z gruszy wytwarzają specyficzne toksyny odgrywające rolę w patogeniczności, wobec tego gospodarza (Singh i wsp., 1999).

 

Wobec tego, iż patogen występuje już na terenie Polski i poraża wiele gatunków z rodziny amarylkowatych, poniższa ocena dotyczy patowarów patogenicznych jedynie dla gruszy.

 

Prawdopodobieństwo wniknięcia: wysokie – ponieważ patowary tego agrofaga występują już na terenie naszego kraju. Nie potwierdzono jego występowania w sadach gruszowych, jednak wydaje się to kwestią najbliższego czasu.

Prawdopodobieństwo zasiedlenia: wysokie – z uwagi na to, że patogen już występuje na obszarze PRA.

Prawdopodobieństwo rozprzestrzeniania: średnie – wszędzie tam, gdzie uprawia się rośliny będące gospodarzami.

Potencjalny wpływ bez podjęcia środków fitosanitarnych: niskie lub średnie ryzyko znaczących strat w uprawie gruszy ze względu na areał i plony. Większe straty mogą wystąpić w przypadku innych upraw.

 

Konieczna jest kontrola sadzonek drzew gruszy oraz podkładek do szczepienia, zarówno tych eksportowanych jak i importowanych. Zalecane jest stosowanie certyfikowanego materiału rozmnożeniowego.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

 

Średnie

 

Niskie

 

Poziom niepewności oceny:

 

Wysoka

 

Średnia

 

Niska

 

Inne rekomendacje:

·               Brak


Pratylenchus brachyurus

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Pratylenchus brachyurus (Godfrey, 1929)

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: Istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia P. brachyurus na obszar PRA oraz jego zasiedlenie w uprawach pod osłonami, prowadzonych w naturalnym podłożu glebowym.

Główne wnioski

P. brachyurus może zostać wprowadzony na obszar PRA z roślinami, odpadami roślinnymi oraz z podłożem. Nicień może prawdopodobnie zasiedlać uprawy prowadzone pod osłonami, w naturalnym podłożu glebowym.

 

W celu zminimalizowania prawdopodobieństwa wprowadzenia nicienia oraz jego rozprzestrzenienia na obszarze Polski należy:

·       Kontrolować przesyłki pod kątem obecności nicienia, co zapobiega wprowadzeniu organizmu na obszar PRA;

·       Wykorzystywać wyłącznie materiał rozmnożeniowy wolny od nicienia, w celu uniemożliwienia wprowadzenia organizmu na obszar PRA;

·       W przypadku stwierdzenia wystąpienia nicienia w otwartym gruncie podjąć działania uniemożliwiające jego dalsze rozprzestrzenienie. W tym celu należy unikać przenoszenia agrofaga w glebie przylegającej do narzędzi oraz maszyn rolniczych wykorzystywanych w pracach polowych. Zaleca się również unikania rozprzestrzenienia nicienia w materiale roślinnym tj. z korzeniami roślin;

·       Zastosować środki ochrony chemicznej dopuszczone do zwalczania nicieni pasożytów roślin w określonych uprawach;

·       W przypadku stwierdzenia wystąpienia nicienia w uprawach pod osłonami należy przeprowadzić fumigację podłoża stosując preparaty chemiczne zawierające np. dazomet czy metam sodowy.

 

W celu zminimalizowania ryzyka zadomowienia oraz rozprzestrzenienia nicienia zaleca się stosowanie metod agrotechnicznych oraz chemicznych opisanych w pkt. 17.02.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

 

Średnie

 

Niskie

 

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

 

Średnia

 

Niska

 

Inne rekomendacje:

·                Brak


Pratylenchus zeae

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla ‘Pratylenchus zeae’ Graham, 1951

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: Uprawy prowadzone w naturalnym podłożu glebowym pod osłonami.

Główne wnioski

 

Pratylenchus zeae może zostać wprowadzony na obszar PRA z roślinami, odpadami roślinnymi oraz z podłożem. Nicień może prawdopodobnie zasiedlać uprawy prowadzone pod osłonami w naturalnym podłożu glebowym.

 

W celu zminimalizowania prawdopodobieństwa wprowadzenia nicienia oraz jego rozprzestrzenienia na obszarze Polski należy:

·      Kontrolować przesyłki pod kątem obecności nicienia, co zapobiega wprowadzeniu organizmu na obszar PRA;

·      Wykorzystywać wyłącznie materiał rozmnożeniowy wolny od nicienia, w celu uniemożliwienia wprowadzenia organizmu na obszar PRA;

·      W przypadku stwierdzenia wystąpienia nicienia w otwartym gruncie podjąć działania uniemożliwiające jego dalsze rozprzestrzenienie. W tym celu należy unikać przenoszenia agrofaga w glebie przylegającej do narzędzi oraz maszyn rolniczych wykorzystywanych
w pracach polowych. Zaleca się również unikania rozprzestrzenienia nicienia w materiale roślinnym tj. z korzeniami roślin;

·      Zastosować środki ochrony chemicznej dopuszczone do zwalczania nicieni pasożytów roślin w określonych uprawach;

·      W przypadku stwierdzenia wystąpienia nicienia w uprawach pod osłonami należy przeprowadzić fumigację podłoża stosując preparaty chemiczne zawierające np. dazomet czy metam sodowy.

 

W celu zminimalizowania zadomowienia oraz rozprzestrzenienia nicienia zaleca się:

·      Ugorowanie gleby (Moura i wsp., 2009; Pankhurst i wsp., 2005).

·      Unikanie uprawy sorgo oraz rozplenicy perłowej w monokulturze (Johnson i Burton, 1972).

·      Uprawa bawełny (Gossypium) (Johnson i wsp., 1975); fasoli mungo (Aung i Prot, 1990), jęczmienia zwyczajnego odm. Grimmett (Stirling i wsp., 2010), kanawalii mieczokształtnej (Arim i wsp., 2006; Obici i wsp., 2011; Santana-Gomes i wsp., 2018), kapusty właściwej (Johnson i wsp., 1990), krotolarii rózgowatej (Crotolaria juncea) (Johnson i Campbell, 1080; Rosa i wsp., 2003; Moura i wsp., 2009; Moura i wsp., 2010a; Santana, 2014; Santana-Gomes i wsp., 2019a), nikli indyjskiej (Araújo Filho i wsp., 2010; Santana i wsp., 2012; Santana-Gomes i wsp., 2018), rzepaku w formie ozimej (Barbosa Ferraz i Rossi, 1999), rzodkwi zwyczajnej (Raphanus sativus) (Hashimi i Hashimi, 1989), truskawki (Brum i wsp., 2019), włośnicy odm. Splenda (Stirling i wsp., 2010), wspięgi pospolitej (Aung i Prot, 1990), wspięgi wężowatej odm. Red Caloona (Stirling i wsp., 2010), Arachis pintoi (Obici i wsp., 2011), Cajanus indicus (Santana, 2014), Crotalaria spectabilis (Santana i wsp., 2012; Santana, 2014), Mucuna pruriens (Santana, 2014), Stizolobium aterrimum (Moura i wsp., 2009; Moura i wsp., 2010a), Stylosanthes spp. (Obici i wsp., 2011).

·      Uprawę soi (Stirling, 2008).

·      Uprawa niewrażliwych odmian marchwi, pszenicy, pomidora i ciecierzycy pospolitej (Hashimi i Hashimi, 1989).

·      Zastosowanie roztoczy Lasioseious subterraneous (Manwaring i wsp., 2020) lub Protogamasellus mica ogranicza liczebność nicienia (Stirling i wsp., 2017; Manwaring i wsp., 2020).

·      Zastosowanie Bacillus amyloliquefaciens (Alves i wsp., 2011).

·      Aplikacja kwasu jasmonowego (Gavin i wsp., 2013).

·      Aplikacja do gleby koncentratu z wodorostu Ecklonia maxima (Waele i wsp., 1988b).

·      Zastosowanie olejków z liści i owoców pieprzu brazylijskiego Schinus terebinthifolius (Schwengber i wsp., 2017).

·      Zastosowanie alkoholowych wyciągów z Casearia sylvestris, Eclipta alba, Tabernaemontana catharinensis, Serjania erecta oraz Zeyheria montana (Slomp i wsp., 2009).

·      Zastosowanie bionematocydu Trichodermil (z udziałem Trichoderma harzianum) oraz Quartzo (oparty na działaniu Bacillus spp.) (Schoen-Neto i wsp., 2019).

·      Sterylizacja sadzonek winorośli Vitis poprzez zanurzenie w wodzie o temperaturze 30 °C, 52.8 °C i 23 °C (Askary i wsp., 2018).

·      Wprowadzenie doglebowo resztek roślinnych trzciny cukrowej i soi (Stirling i wsp., 2005).

·      Mulczowanie resztek roślinnych trzciny cukrowej (Stirling i wsp., 2011a).

·      Zastosowanie nawozów mineralnych (Coyne i wsp., 2004).

·      Wprowadzenie doglebowo liści miodli indyjskiej, Acacia albida i tamaryndowca indyjskiego w dawce 25, 50 i 100 g/kg gleby (Khan, 1990).

·      Wprowadzenie doglebowo siana z traw lub siana z lucerny, samodzielnie lub z dodatkiem azotu (50 t/ha), popiołów z roślin trzciny cukrowej z dodatkiem azotu (50 t/ha), nawozu krowiego lub kurzęcego (40 t/ha) (Stirling i wsp., 2003).

·      Aplikacja płynnego nawozu przygotowanego z odchodów drobiowych i bydlęcych w uprawie kukurydzy (Nkechi i Shakirat, 2019).

·      Wprowadzenie doglebowo rozdrobnionych roślin konopi indyjskich, katarantusa różowego lub Angehs arvensis w proporcji 100g/kg gleby; proszku w proporcji 100g/kg gleby (Thakur, 2014).

·      Zastosowanie doglebowo wytłoków z udziałem neem (Azadirachta), Pongamia pinnata, gorczycy, drzewa tamanu, sezamu, orzecha ziemnego, Madhuca longifolia, bawełny (Sahoo i Sahu, 1994).

·      Zastosowanie doglebowo wytłoków z rącznika pospolitego w dawce 1,800 kg/ha (Dinardo-Miranda i Fracasso, 2010).

·      Zastosowanie doglebowo nawozu opartego na rączniku pospolitym (Dinardo-Minarda
i Fracasso 2010).

·      Zastosowanie doglebowo popiołów młynowych (Stirling i wsp., 2018).

·      Zastosowanie ekstraktu z liści witanii ospałej w dawce 1300 kg/ha (Khan i wsp., 2009).

·      Zastosowanie preparatu Fertinemakil Plus (środek z dodatkiem miodli indyjskiej
z fungicydem) (Khan i wsp., 2009).

·      Zastosowanie podkładek winorośli Kober, SO4, 101-14, R99, 420-A, Rupestris du Lot, Riparia do Traviú and Telek 5C (Puerari i wsp., 2012).

·      Zaprawienie nasion kukurydzy mieszaniną thiametoksamu z abamectyną (Souza Confort
i Inomoto, 2015) lub abamektyną (Cabrera i wsp., 2009).

·      Zastosowanie kontroli chemicznej (aldicarb, karbofuran) (McDonald i wsp., 1987; Novaretti i wsp., 1998, 2009; Dinardo-Minarda i wsp., 2010a).

 

Ogólna ocena ryzyka (na podstawie Punktu 16)

Środki fitosanitarne: wskazać, czy powinny zostać podjęte natychmiastowe procedury wobec szkodnika na obszarze PRA. Podsumować odpowiedź na podstawie Punktu 17.

 

Uwagi: Jeśli ocena wskazuje na brak konieczności podejmowania środków fitosanitarnych na obszarze PRA, jednak istnieją przesłanki, że wysokie ryzyko może dotyczyć pozostałych krajów EPPO należy to nadmienić.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście dokumentu)

Wysokie

 

Średnie

 

Niskie

 

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście)

Wysoka

 

Średnia

 

Niska

 

Inne rekomendacje:

 


Puccinia pittieriana

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspress PRA) Puccinia pittieriana Hennings

 

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: cały kraj

Puccinia pittieriana jest mikrocyklicznym grzybem występującym na roślinach ziemniaka (Solanum tuberosum), pomidora (Solanum lycopersicum) oraz dzikich gatunkach z rodzaju Solanum w Ameryce Południowej i Środkowej. Jako organizm kwarantannowy został umieszczony na liście EPPO A1 dla Europy (EPPO 1988) i w Załączniku 2, Części A, Sekcji 1 Dyrektywy Rady 2000/29/EC. Może porażać roślin z rodziny psiankowatych w chłodnych, wilgotnych regionach strefy umiarkowanej i tropikalnej. Ponieważ basidiospory są krótkotrwałe i nie produkowane w dużych ilościach, grzyb nie jest rozprzestrzeniany daleko przez naturalne czynniki, takie jak wiatr.

Obecność patogenu stwierdzono także w Boliwii, Brazylii, Kolumbii, Ekwadorze, Meksyku, Peru, Paragwaju i Wenezueli (IMI 1994). Brak doniesień literaturowych o wykryciu grzyba w uprawach pomidora i ziemniaka na obszarze PRA

Prawdopodobieństwo wniknięcia: niskie (jednak w przypadku wniknięcia patogenu, ma on odpowiednie rośliny żywicielskie do zasiedlenia i możliwość rozprzestrzenienia w kraju).

Prawdopodobieństwo zasiedlenia: niskie, ze względu na konieczność zawleczenia porażonych roślin lub ich fragmentów na obszar PRA oraz znikome możliwości przeniesienia teliospor i bazidiospor z Ameryki Południowej do Polski.

Prawdopodobieństwo rozprzestrzenienia: niskie, ze względu na kontrole fitosanitarne oraz stosowane procedury importowania materiału roślinnego (rozmnożeniowego, hodowlanego, naukowego) zapobiegające rozprzestrzenianiu agrofaga na duże odległości.

Potencjalny wpływ bez podjęcia środków fitosanitarnych: niski, ze względu na wyżej opisane czynniki niezbędne do zapoczątkowania infekcji.

Największe ryzyko wejścia i rozprzestrzeniania się patogenu na obszarze PRA związane jest z zawleczeniem fragmentów porażonych roślin lub ziemi pochodzącej z upraw roślin żywicielskich, na których stwierdzono jego obecność. Narzędziem regulującym wejście agrofaga może być kontrola materiału roślinnego (szczególnie rodzaju Solanum) importowanego z krajów jego występowania. Porażony materiał powinien być zniszczony najlepiej poprzez spalenie, pozostawiony stanowi ważne źródło inokulum.

Skuteczną ochronę uzyskuje się, stosując fungicydy kontaktowe oraz układowe (French i wsp. 1972, Quijano 1988, Velastegui 1991), należące m.in. do triazoli.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

 

Średnie

 

Niskie X

 

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

 

Średnia X

 

Niska

 

Inne rekomendacje: