Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Pratylenchus brachyurus (Godfrey, 1929)

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: Istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia P. brachyurus na obszar PRA oraz jego zasiedlenie w uprawach pod osłonami, prowadzonych w naturalnym podłożu glebowym.

Główne wnioski

P. brachyurus może zostać wprowadzony na obszar PRA z roślinami, odpadami roślinnymi oraz z podłożem. Nicień może prawdopodobnie zasiedlać uprawy prowadzone pod osłonami, w naturalnym podłożu glebowym.

W celu zminimalizowania prawdopodobieństwa wprowadzenia nicienia oraz jego rozprzestrzenienia na obszarze Polski należy:

·       Kontrolować przesyłki pod kątem obecności nicienia, co zapobiega wprowadzeniu organizmu na obszar PRA;

·       Wykorzystywać wyłącznie materiał rozmnożeniowy wolny od nicienia, w celu uniemożliwienia wprowadzenia organizmu na obszar PRA;

·       W przypadku stwierdzenia wystąpienia nicienia w otwartym gruncie podjąć działania uniemożliwiające jego dalsze rozprzestrzenienie. W tym celu należy unikać przenoszenia agrofaga w glebie przylegającej do narzędzi oraz maszyn rolniczych wykorzystywanych w pracach polowych. Zaleca się również unikania rozprzestrzenienia nicienia w materiale roślinnym tj. z korzeniami roślin;

·       Zastosować środki ochrony chemicznej dopuszczone do zwalczania nicieni pasożytów roślin w określonych uprawach;

·       W przypadku stwierdzenia wystąpienia nicienia w uprawach pod osłonami należy przeprowadzić fumigację podłoża stosując preparaty chemiczne zawierające np. dazomet czy metam sodowy.

W celu zminimalizowania ryzyka zadomowienia oraz rozprzestrzenienia nicienia zaleca się stosowanie metod agrotechnicznych oraz chemicznych opisanych w pkt. 17.02.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska

Inne rekomendacje:

·                Brak

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla ‘Pratylenchus zeae’ Graham, 1951

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: Uprawy prowadzone w naturalnym podłożu glebowym pod osłonami.

Główne wnioski

Pratylenchus zeae może zostać wprowadzony na obszar PRA z roślinami, odpadami roślinnymi oraz z podłożem. Nicień może prawdopodobnie zasiedlać uprawy prowadzone pod osłonami w naturalnym podłożu glebowym.

W celu zminimalizowania prawdopodobieństwa wprowadzenia nicienia oraz jego rozprzestrzenienia na obszarze Polski należy:

·      Kontrolować przesyłki pod kątem obecności nicienia, co zapobiega wprowadzeniu organizmu na obszar PRA;

·      Wykorzystywać wyłącznie materiał rozmnożeniowy wolny od nicienia, w celu uniemożliwienia wprowadzenia organizmu na obszar PRA;

·      W przypadku stwierdzenia wystąpienia nicienia w otwartym gruncie podjąć działania uniemożliwiające jego dalsze rozprzestrzenienie. W tym celu należy unikać przenoszenia agrofaga w glebie przylegającej do narzędzi oraz maszyn rolniczych wykorzystywanych
w pracach polowych. Zaleca się również unikania rozprzestrzenienia nicienia w materiale roślinnym tj. z korzeniami roślin;

·      Zastosować środki ochrony chemicznej dopuszczone do zwalczania nicieni pasożytów roślin w określonych uprawach;

·      W przypadku stwierdzenia wystąpienia nicienia w uprawach pod osłonami należy przeprowadzić fumigację podłoża stosując preparaty chemiczne zawierające np. dazomet czy metam sodowy.

W celu zminimalizowania zadomowienia oraz rozprzestrzenienia nicienia zaleca się:

·      Ugorowanie gleby (Moura i wsp., 2009; Pankhurst i wsp., 2005).

·      Unikanie uprawy sorgo oraz rozplenicy perłowej w monokulturze (Johnson i Burton, 1972).

·      Uprawa bawełny (Gossypium) (Johnson i wsp., 1975); fasoli mungo (Aung i Prot, 1990), jęczmienia zwyczajnego odm. Grimmett (Stirling i wsp., 2010), kanawalii mieczokształtnej (Arim i wsp., 2006; Obici i wsp., 2011; Santana-Gomes i wsp., 2018), kapusty właściwej (Johnson i wsp., 1990), krotolarii rózgowatej (Crotolaria juncea) (Johnson i Campbell, 1080; Rosa i wsp., 2003; Moura i wsp., 2009; Moura i wsp., 2010a; Santana, 2014; Santana-Gomes i wsp., 2019a), nikli indyjskiej (Araújo Filho i wsp., 2010; Santana i wsp., 2012; Santana-Gomes i wsp., 2018), rzepaku w formie ozimej (Barbosa Ferraz i Rossi, 1999), rzodkwi zwyczajnej (Raphanus sativus) (Hashimi i Hashimi, 1989), truskawki (Brum i wsp., 2019), włośnicy odm. Splenda (Stirling i wsp., 2010), wspięgi pospolitej (Aung i Prot, 1990), wspięgi wężowatej odm. Red Caloona (Stirling i wsp., 2010), Arachis pintoi (Obici i wsp., 2011), Cajanus indicus (Santana, 2014), Crotalaria spectabilis (Santana i wsp., 2012; Santana, 2014), Mucuna pruriens (Santana, 2014), Stizolobium aterrimum (Moura i wsp., 2009; Moura i wsp., 2010a), Stylosanthes spp. (Obici i wsp., 2011).

·      Uprawę soi (Stirling, 2008).

·      Uprawa niewrażliwych odmian marchwi, pszenicy, pomidora i ciecierzycy pospolitej (Hashimi i Hashimi, 1989).

·      Zastosowanie roztoczy Lasioseious subterraneous (Manwaring i wsp., 2020) lub Protogamasellus mica ogranicza liczebność nicienia (Stirling i wsp., 2017; Manwaring i wsp., 2020).

·      Zastosowanie Bacillus amyloliquefaciens (Alves i wsp., 2011).

·      Aplikacja kwasu jasmonowego (Gavin i wsp., 2013).

·      Aplikacja do gleby koncentratu z wodorostu Ecklonia maxima (Waele i wsp., 1988b).

·      Zastosowanie olejków z liści i owoców pieprzu brazylijskiego Schinus terebinthifolius (Schwengber i wsp., 2017).

·      Zastosowanie alkoholowych wyciągów z Casearia sylvestris, Eclipta alba, Tabernaemontana catharinensis, Serjania erecta oraz Zeyheria montana (Slomp i wsp., 2009).

·      Zastosowanie bionematocydu Trichodermil (z udziałem Trichoderma harzianum) oraz Quartzo (oparty na działaniu Bacillus spp.) (Schoen-Neto i wsp., 2019).

·      Sterylizacja sadzonek winorośli Vitis poprzez zanurzenie w wodzie o temperaturze 30 °C, 52.8 °C i 23 °C (Askary i wsp., 2018).

·      Wprowadzenie doglebowo resztek roślinnych trzciny cukrowej i soi (Stirling i wsp., 2005).

·      Mulczowanie resztek roślinnych trzciny cukrowej (Stirling i wsp., 2011a).

·      Zastosowanie nawozów mineralnych (Coyne i wsp., 2004).

·      Wprowadzenie doglebowo liści miodli indyjskiej, Acacia albida i tamaryndowca indyjskiego w dawce 25, 50 i 100 g/kg gleby (Khan, 1990).

·      Wprowadzenie doglebowo siana z traw lub siana z lucerny, samodzielnie lub z dodatkiem azotu (50 t/ha), popiołów z roślin trzciny cukrowej z dodatkiem azotu (50 t/ha), nawozu krowiego lub kurzęcego (40 t/ha) (Stirling i wsp., 2003).

·      Aplikacja płynnego nawozu przygotowanego z odchodów drobiowych i bydlęcych w uprawie kukurydzy (Nkechi i Shakirat, 2019).

·      Wprowadzenie doglebowo rozdrobnionych roślin konopi indyjskich, katarantusa różowego lub Angehs arvensis w proporcji 100g/kg gleby; proszku w proporcji 100g/kg gleby (Thakur, 2014).

·      Zastosowanie doglebowo wytłoków z udziałem neem (Azadirachta), Pongamia pinnata, gorczycy, drzewa tamanu, sezamu, orzecha ziemnego, Madhuca longifolia, bawełny (Sahoo i Sahu, 1994).

·      Zastosowanie doglebowo wytłoków z rącznika pospolitego w dawce 1,800 kg/ha (Dinardo-Miranda i Fracasso, 2010).

·      Zastosowanie doglebowo nawozu opartego na rączniku pospolitym (Dinardo-Minarda
i Fracasso 2010).

·      Zastosowanie doglebowo popiołów młynowych (Stirling i wsp., 2018).

·      Zastosowanie ekstraktu z liści witanii ospałej w dawce 1300 kg/ha (Khan i wsp., 2009).

·      Zastosowanie preparatu Fertinemakil Plus (środek z dodatkiem miodli indyjskiej
z fungicydem) (Khan i wsp., 2009).

·      Zastosowanie podkładek winorośli Kober, SO4, 101-14, R99, 420-A, Rupestris du Lot, Riparia do Traviú and Telek 5C (Puerari i wsp., 2012).

·      Zaprawienie nasion kukurydzy mieszaniną thiametoksamu z abamectyną (Souza Confort
i Inomoto, 2015) lub abamektyną (Cabrera i wsp., 2009).

·      Zastosowanie kontroli chemicznej (aldicarb, karbofuran) (McDonald i wsp., 1987; Novaretti i wsp., 1998, 2009; Dinardo-Minarda i wsp., 2010a).

Ogólna ocena ryzyka (na podstawie Punktu 16)

Środki fitosanitarne: wskazać, czy powinny zostać podjęte natychmiastowe procedury wobec szkodnika na obszarze PRA. Podsumować odpowiedź na podstawie Punktu 17.

Uwagi: Jeśli ocena wskazuje na brak konieczności podejmowania środków fitosanitarnych na obszarze PRA, jednak istnieją przesłanki, że wysokie ryzyko może dotyczyć pozostałych krajów EPPO należy to nadmienić.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska

Inne rekomendacje:

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspress PRA) Puccinia pittieriana Hennings

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: cały kraj

Puccinia pittieriana jest mikrocyklicznym grzybem występującym na roślinach ziemniaka (Solanum tuberosum), pomidora (Solanum lycopersicum) oraz dzikich gatunkach z rodzaju Solanum w Ameryce Południowej i Środkowej. Jako organizm kwarantannowy został umieszczony na liście EPPO A1 dla Europy (EPPO 1988) i w Załączniku 2, Części A, Sekcji 1 Dyrektywy Rady 2000/29/EC. Może porażać roślin z rodziny psiankowatych w chłodnych, wilgotnych regionach strefy umiarkowanej i tropikalnej. Ponieważ basidiospory są krótkotrwałe i nie produkowane w dużych ilościach, grzyb nie jest rozprzestrzeniany daleko przez naturalne czynniki, takie jak wiatr.

Obecność patogenu stwierdzono także w Boliwii, Brazylii, Kolumbii, Ekwadorze, Meksyku, Peru, Paragwaju i Wenezueli (IMI 1994). Brak doniesień literaturowych o wykryciu grzyba w uprawach pomidora i ziemniaka na obszarze PRA

Prawdopodobieństwo wniknięcia: niskie (jednak w przypadku wniknięcia patogenu, ma on odpowiednie rośliny żywicielskie do zasiedlenia i możliwość rozprzestrzenienia w kraju).

Prawdopodobieństwo zasiedlenia: niskie, ze względu na konieczność zawleczenia porażonych roślin lub ich fragmentów na obszar PRA oraz znikome możliwości przeniesienia teliospor i bazidiospor z Ameryki Południowej do Polski.

Prawdopodobieństwo rozprzestrzenienia: niskie, ze względu na kontrole fitosanitarne oraz stosowane procedury importowania materiału roślinnego (rozmnożeniowego, hodowlanego, naukowego) zapobiegające rozprzestrzenianiu agrofaga na duże odległości.

Potencjalny wpływ bez podjęcia środków fitosanitarnych: niski, ze względu na wyżej opisane czynniki niezbędne do zapoczątkowania infekcji.

Największe ryzyko wejścia i rozprzestrzeniania się patogenu na obszarze PRA związane jest z zawleczeniem fragmentów porażonych roślin lub ziemi pochodzącej z upraw roślin żywicielskich, na których stwierdzono jego obecność. Narzędziem regulującym wejście agrofaga może być kontrola materiału roślinnego (szczególnie rodzaju Solanum) importowanego z krajów jego występowania. Porażony materiał powinien być zniszczony najlepiej poprzez spalenie, pozostawiony stanowi ważne źródło inokulum.

Skuteczną ochronę uzyskuje się, stosując fungicydy kontaktowe oraz układowe (French i wsp. 1972, Quijano 1988, Velastegui 1991), należące m.in. do triazoli.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

Niskie X

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

Średnia X

Niska

Inne rekomendacje: