Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla ‘Tomato chlorosis virus’

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: obszar całego kraju

Tomato chlorosis virus jest groźnym patogenem porażającym rośliny pomidora, jak również
w mniejszym stopniu inne ważne gospodarczo warzywa (grochowate, bakłażan, sałata, ziemniak, dynia, słodka papryka, tytoń i pomidory) oraz rośliny ozdobne, a także chwasty i inne dziko rosnące rośliny. Jak dotąd identyfikowany był w różnych krajach na całym świecie, w tym: w Stanach Zjednoczonych, Maroko, Izraelu, Puerto Rico, Republice Południowej Afryki oraz Tajwanie, jak również w wielu krajach europejskich. Wirus powoduje objawy na pomidorze, które często są podobne do tych występujących w przypadku niedoboru magnezu, manganu i żelaza. Objawy na liściach występują w postaci nieregularnych chlorotycznych przebarwień, które w początkowej fazie pojawiają się na dolnych liściach i sukcesywnie obejmują kolejne wyższe partie rośliny, czerwienieniu lub brązowieniu obszarów między żyłkami, zwijaniu liści i zależnie od odporności odmiany ich obumieraniu, chlorotycznych plam i zgrubienia liści, szczególnie u dojrzałych liści, przy czym choroba ta jest powszechnie nazywana „zaburzeniem żółtych liści”. Nie ma wyraźnych objawów porażenia na kwiatach i owocach, lecz porażone rośliny wytwarzają mniejszą liczbę owoców, które są jednocześnie drobniejsze, co przyczynia się to do znacznych strat dla producentów. Przenoszony jest przez dwa gatunki mączlika (Hemiptera: Aleyrodidae): T. vaporariorum oraz
B. tabaci w sposób półtrwały (Wintermantel i Wisler, 2006) oraz kryptyczne gatunki mszyc.

Na obszarze PRA uprawiane są na dużą skalę pomidory w warunkach polowych oraz pod osłonami (szklarnie, tunele), które są głównym gospodarzem wirusa. Główne zagrożenie dla wprowadzenia i rozprzestrzenienia się wirusa stanowią pomidory pod osłonami, z uwagi na obecność wektorów wirusa (mączlików szklarniowych), które są powszechne w obiektach szklarniowych na terenie naszego kraju. Wirus może zostać wprowadzony do uprawy wraz z zainfekowanym materiałem rozmnożeniowym (sadzonki i rozsada pomidora), importowanym z innych krajów europejskich, w których wcześniej identyfikowano wirusa, a następnie przeniesiony na kolejnych gospodarzy za pośrednictwem owadów.

Ochrona roślin przed wirusami polega na systematycznej kontroli materiału rozmnożeniowego importowanego i rozprzestrzenianego w Polsce oraz na likwidowaniu zainfekowanych roślin. Pozwoli to na wczesne wykrycie choroby a w konsekwencji przeciwdziałanie potencjalnym szkodom.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska

Inne rekomendacje: