Raport EPPO - lipiec 2013
Nowe stanowiska organizmów kwarantannowych z list A1 i A2 EPPO:
- Pierwsze wykrycie Anoplophora glabripennis (Coleoptera: Cerambycidae – lista EPPO A1) w Bawarii (Niemcy). W październiku 2012 roku znaleziono tego szkodnika w pobliżu Monachium. Identyfikacja nastąpiła na podstawie cech morfologicznych dorosłych chrząszczy, a także analizy molekularnej (PCR) larw. Intensywne badania przeprowadzone w okolicy wykazały, że niektóre gatunki drzew liściastych, głównie klon (Acer sp.) zostały porażone przez szkodnika. Stwierdzono także, że A. glabripennis, rozprzestrzeniał się na tamtym obszarze niezauważony przez kilka lat, i aktualnie niemożliwe jest ustalenie źródło zakażenia. Wszystkie zainfekowane drzewa zostały natychmiast zniszczone. Drzewa znajdujące się w najbliższej okolicy zostały usunięte w okresie zimowym. Mieszkańcy zostali poinformowani o podjętych środkach fitosanitarnych i ograniczeniach będących wynikiem kwarantanny (2013/138).
- Pierwsze doniesienie o występowaniu Anoplophora glabripennis (Coleoptera: Cerambycidae – lista EPPO A1) na Korsyce (Francja). Szkodnik został przypadkowo odkryty w gminie Furiani. Zauważono liczne chrząszcze i uszkodzenia na drzewach wierzb (Salix sp.) i klonów (Acer sp. ). W wyniku kontroli fitosanitarnych stwierdzono prawie 30 porażonych drzew liściastych. Pochodzenie szkodnika nie jest znane, ale w pobliżu centrum infekcji znajduje się wiele firm wykorzystujących drewniane opakowania. Natychmiast wdrożono odpowiednie środki zwalczania: zniszczenie wszystkich porażonych drzew, badanie rozprzestrzeniania szkodnika, intensywny nadzór w promieniu 1 km wokół zaatakowanych drzew, wykrycie źródła pochodzenia szkodnika i rozpoczęcie kampanii informacyjnej (np. artykuły prasowe, ulotki ) (2013/139).
- Pierwsze stwierdzenie Dryocosmus kuriphilus (Hymenoptera: Cynipidae – lista EPPO A2) w Austrii. Owad został znaleziony na drzewach kasztana jadalnego (Castanea sativa) w regionach Wiedeń i Vorarlberg. W Wiedniu, szkodnik został wykryty na 4 drzewach i 1 krzewie. W regionie Vorarlberg, na jednym starym drzewie w prywatnym ogrodzie. Tożsamość szkodnika została potwierdzona na podstawie cech morfologicznych gatunku. W obu przypadkach, pochodzenie owadów nie jest znane. W Wiedniu, regionalne służby fitosanitarne nakazały zniszczenie 1 drzewa i przycięcie pozostałych zaatakowanych drzew oraz krzewów, a także spalenie usuniętego materiału roślinnego. Ponieważ Vorarlberg sąsiaduje z Szwajcarią, regionalne służby fitosanitarne tego kraju zostały poinformowane o występowaniu szkodnika (2013/140).
- Pierwsze wykrycie Dryocosmus kuriphilus (Hymenoptera: Cynipidae – lista EPPO A2) w Niemczech. Szkodnik został znaleziony na drzewach kasztana jadalnego (Castanea sativa) w krajach związkowych: Badenii-Wirtembergii, Nadrenii Północnej-Westfalii, Saksonii i Turyngii. W Saksonii i Turyngii owada zlokalizowano w 2012 roku, w Miśni i niedaleko Erfurtu. Zainfekowane drzewa zostały zakupione w 2011 roku od internetowego dostawcy, ze szkółki w innym państwie członkowskim UE. Wszczęto dochodzenie w celu ustalenia, czy inne porażone rośliny od tego dostawcy zostały dostarczone do innych odbiorców. Zaatakowane rośliny zostały zniszczone i prowadzony jest intensywny monitoring. W Nadrenii Północnej-Westfalii w maju 2013 roku D. kuriphilus został znaleziony na 1 młodym drzewie w prywatnym ogrodzie niedaleko Neuss. Źródło infekcji pozostaje nieznane. Szkodnika zlokalizowano także w pobliżu Mönchengladbach w starej alei drzew uznanej za pomnik przyrody. W Badenii-Wirtembergii w czerwcu 2013 roku owada wykryto w lesie niedaleko Mannheim. Przypuszcza się, że szkodnik był tam obecny od kilku lat. Porażony obszar wydaje się być stosunkowo duży, ale jego granice muszą być jeszcze ustalone. Źródło tego ogniska owada nie zostało jeszcze wyjaśnione. We wszystkich przypadkach podjęto środki fitosanitarne i wyznaczono strefy objęte nadzorem zgodnie z decyzją UE 2006/464/WE (2013/141).
- Kolejne stwierdzenie Dryocosmus kuriphilus (Hymenoptera: Cynipidae – lista EPPO A2) w na Węgrzech. Szkodnik był notowany na Węgrzech już w 2009 i 2010 roku (EPPO RS 2009/155, 2010/135), ale ogniska te zostały zlikwidowane. W czerwcu 2013 roku węgierskie służby fitosanitarne zostały poinformowane o obecności galasów na starym kasztanie jadalnym (Castanea sativa). Obecność D. kuriphilus została potwierdzona przez laboratorium służb fitosanitarnych. Badania drzew w promieniu kilku kilometrów od zaatakowanego drzewa wykazały, że kilka z nich (w wieku od 10 do 25 lat) również zostało zasiedlonych przez szkodnika. To pierwszy przypadek na Węgrzech, że D. kuriphilus został znaleziony w środowisku leśnym, wszystkie dotychczasowe lokalizacje szkodnika były związane z wprowadzeniem sadzonek kasztana jadalnego ze szkółek z Włoch. Należy zauważyć, że ognisko występowania owada znajduje się w południowo-zachodniej części Węgier, w odległości 5 km od granicy ze Słowenią i Chorwacją - krajami w których D. kuriphilus występuje już jako szkodników obszarów leśnych. Biorąc pod uwagę lokalizację zaatakowanych drzew, obecny wybuch jest prawdopodobnie konsekwencją naturalnego rozprzestrzeniania owada. Podjęto następujące środki fitosanitarne: wytyczenie obszaru 15 kilometrów wokół zaatakowanych drzew, monitoring w wyznaczonym obszarze, zakaz przenoszenia kasztanowców w obrębie wyznaczonego obszaru i poza niego. Zalecono skupienie uwagi na przebadaniu obszarów leśnych pod katem obecności D. kuriphilus. Służby Ochrony Roślin Słowenii i Chorwacji zostały poinformowane o wyznaczonych obszarach kwarantanny, które graniczą z ich terytorium (2013/142).
- Wykrycie Meloidogyne fallax (lista EPPO A2) regionie Dolnej Normandii (Francja). W trakcie urzędowego badania w czerwcu 2013 roku, nicienia znaleziono w próbkach gleby pobranych z pastwiska, na którym uprawiano życicę trwałą (Lolium perenne). Pochodzenie tego ogniska szkodnika jest nieznane. Podjęte zostaną środki fitosanitarne w celu wyeliminowania guzaka holenderskiego (2013/145).
- Wykrycie wiroida wrzecionowatości bulw ziemniaka (Potato spindle tuber viroid, Pospiviroid, PSTVd – lista EPPO A2) na pomidorach w Holandii. Wiroida wykryto w południowo-wschodniej części Holandii, w uprawie szklarniowej pomidora (Solanum lycopersicum). Producent zniszczył uszkodzone partie roślin. Prowadzone są badania, aby ustalić pochodzenie tej infekcji. Szklarnia została objęta kwarantanną i zastosowano odpowiednie środki fitosanitarne (2013/148).
Aktualna sytuacja wybranych organizmów kwarantannowych
- Pierwsze doniesienie o występowaniu Nematus lipovskyi (Hymenoptera: Tenthredinidae) w Czechach. Larwy niezidentyfikowanej błonkówki zostały po raz pierwszy wykryte w Pradze w 2010 roku, powodując defoliację azalii (Rhododendron spp.) uprawianych w ogrodzie botanicznym. Wiosną 2013 roku, gatunek został zidentyfikowany na podstawie cech morfologicznych osobników dorosłych jako Nematus lipovskyi. Wcześniej N. lipovskyi notowany był tylko w USA, gdzie opisano go w 1974 roku (Smith). Nie wiadomo w jaki sposób szkodnik został wprowadzony do Czech. Od maja do czerwca 2013 roku przeprowadzono oficjalną ankietę (opartą na detekcji larw i/lub typowych objawów uszkodzeń roślin) w całych kraju, w celu sprecyzowanie rozprzestrzenienia szkodnika. Według oficjalnych wyników badań, a także innych dostępnych danych, N. lipovskyi występuje w większości regionów, a najbardziej rozpowszechniony jest w kraju środkowoczeskim, natomiast nie stwierdzono go z Moraw (wschodnia część kraju). Wstępne wyniki PRA (na ukończeniu) wskazują, że szkodnik jest już zadomowiony na terytorium Republiki Czeskiej i jego obecność można skutecznie zmniejszyć za pomocą dostępnych metod kontroli (np. zabiegi owadobójcze). Żadne oficjalne środki kontroli nie będą wprowadzone w Czechach (2013/143).
- Quadraspidiotus perniciosus (Hemiptera: Diaspididae – lista EPPO A2) nie występuje w Polsce. W bazie danych EPPO (PQR), zapis o występowaniu w Polsce tarcznika niszczyciela opierał się na angielskim streszczeniu publikacji w języku polskim autorstwa Łagowskiej i Golana (1998). GIORiN poinformował Sekretariat EPPO że streszczenie to zostało błędnie zinterpretowane i z treści artykułu nie wynika, że szkodnik jest aktualnie obecny na terenie Polski. Według danych literaturowych Q. perniciosus wykryto w Polsce w latach 1948/49 w kilku miejscach w pobliżu Wadowic , ale szkodnik został skutecznie zwalczany (Głowaciński i inni, 2011).W trakcie przeprowadzanych od 2009 roku przez Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa corocznych badań (w tym laboratoryjnych) tarcznik nie został nigdy wykryty. W związku z tym GIORiN poinformowała Sekretariat EPPO o niewystępowaniu Quadraspidiotus perniciosus na terenie Polski (2013/144).
- Pierwsze wykrycie Phytophthora ramorum (lista alertowa EPPO) we Włoszech. Patogena wykryto w maju 2013 roku podczas prac badawczych prowadzonych w prowincji Pistoia (region Toskania). Objawy porażenia zaobserwowano na roślinach doniczkowych kaliny wawrzynowatej (Viburnum tinus cv. ‘Eve Price') w 2 szkółkach. Tożsamość patogenu została potwierdzona za pomocą metod: morfologicznej i molekularnej (testy PCR, sekwencjonowanie). Podjęto środki zwalczania zgodnie z decyzją UE 2002/757/WE. Wszystkie zainfekowane rośliny, podłoża do upraw i resztki roślinne zostały zniszczone. Zostaną przeprowadzone badania w celu określenia źródła zakażenia (2013/146).
- Kolejne wykrycie Phytophthora ramorum (lista alertowa EPPO) w Czechach. W czerwcu 2013 roku, w trakcie urzędowego badania przeprowadzonego w centrum ogrodniczym w Štáblovice (kraj morawsko-śląski) objawy choroby zaobserwowano na jednym rododendronie. Tożsamość patogenu potwierdzono reakcją PCR. Źródło tej infekcji pozostaje nieznane. Zainfekowana roślina należała do partii rododendronów, które zostały dostarczone przez belgijską firmę w kwietniu 2013 roku (2013/147).
W raporcie podano także wykaz przesyłek z 2013 roku (wykaz dotyczył zawiadomień dostarczonych od raportu EPPO RS 2013/088) w których wykryto szkodniki z list kwarantannowych wraz z podaniem nazwy szkodnika, rodzaju przesyłanego towaru, krajów pochodzenia przesyłek i krajów docelowych. Powiadomienia o nieprawidłowościach są wysłane bezpośrednio do EPPO, lub przez EUROPHYT (z krajów Unii Europejskiej i Szwajcarii). Lista nie jest kompletna ponieważ wiele państw EPPO nie przesłało jeszcze swoich danych. Wykaz nie zawiera danych o przesyłkach z zakazanymi towarami oraz takich które zaopatrzone były w nieprawidłowe świadectwa lub ich nie posiadały. W wykazie podano 2 przesyłki z Polski, w których wykryto Clavibacter michiganensis subsp. sepedonicus. Bakterię znaleziono przesyłkach z ziemniakami konsumpcyjnymi, których krajem docelowym były Węgry (2013/149).
Opracowano na podstawie EPPO Reporting Service No. 07 Paris, 2013-07-01 - pobierz