Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla ‘cucurbit yellow stunting disorder crinivirus’

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: obszar całego kraju

Cucurbit yellow stunting disorder crinivirus (CYSDV) z rodzaju Crinivirus, z rodziny Closteroviridae poraża rośliny z rodziny Cucurbitaceae, powodując żółknięcie liści, prowadzące do ich zasychania i zamierania, a w konsekwencji karłowacenia roślin. Szacuje się, że straty spowodowane obecnością wirusa w uprawach mogą wynosić do 30–50% (Célix i wsp., 1996; Hourani i Abou-Jawdah, 2003). Ponadto, zawartość cukru w zainfekowanych owocach, może drastycznie spadać.

Wirus po raz pierwszy został wykryty w Zjednoczonych Emiratach Arabskich w 1982 roku i od tego czasu silnie rozprzestrzenił się w wielu regionach świata. Obecnie powoduje duże straty w uprawach ogórka i melona szczególnie na terenie Stanów Zjednoczonych, w krajach basenu Morza Śródziemnego i na Bliskim Wschodzie (Abou-Jawdah i wsp., 200; Célix i wsp., 1996; Desbiez i wsp., 2000). Powszechne występowanie wirusa w tych regionach świata związane jest z obecnością jego wektora Bemisia tabaci, przenoszącego wirusa w sposób półtrwały. Wirus jest zróżnicowany genetycznie. W ostatnich latach na podstawie podobieństwa sekwencji nukleotydów wyodrębniono dwie grupy izolatów. Do pierwszej grupy należą izolaty pochodzące z Hiszpanii, Libii, Jordanii, Turcji i Ameryki Północnej, podczas gdy do drugiej izolaty pochodzące z Arabii Saudyjskiej.

Głównymi drogami wprowadzenia i rozprzestrzeniania się CYSDV na duże odległości są zainfekowane rośliny przeznaczone do sadzenia. Na terenie, dla którego wykonywane jest PRA, uprawiane są na skalę produkcyjną różne gatunki roślin z rodziny Cucurbitaceae, m.in. dynia zwyczajna, ogórek siewny czy cukinia. Rzadziej spotykane są również uprawy patisonów, arbuzów i melonów. Rośliny uprawiane są zarówno na polach, na otwartym terenie, jak i w przydomowych ogródkach. Jednakże rośliny te uprawiane są głównie z nasion. Ponadto, na obszarze PRA wektory wirusa – B. tabaci występują rzadko. Z tego względu ryzyko rozprzestrzenienia wirusa jest stosunkowo niewielkie.

Ochrona roślin przed wirusami polega na systematycznej kontroli materiału rozmnożeniowego importowanego i rozprzestrzenianego w Polsce, oraz na likwidowaniu zainfekowanych roślin. Pozwoli to na wczesne wykrycie choroby a w konsekwencji przeciwdziałanie potencjalnym szkodom.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska

Inne rekomendacje:

·                Brak