Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Bactericera cockerelli Šulc.

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: uprawy szklarniowe papryki i pomidora, uprawy polowe ziemniaka, pomidora i papryki

Główne wnioski:

B. cockerelli stwarza zagrożenie przede wszystkim dla upraw szklarniowych pomidora i papryki, a także polowych upraw ziemniaka – głównie z uwagi na porażanie roślin przez bakterię Candidatus Liberibacter solanacearum, której jest wektorem. Jak wynika z jej obecnego rozmieszczenia, bakteria może przetrwać w szerokim zakresie temperatur. Jej dystrybucja w uprawach psiankowatych na obszarze PRA będzie ograniczona do obszarów, na których może zadomowić się B. cockerelli. Biorąc pod uwagę obecne rozmieszczenie szkodnika w obu Amerykach i Nowej Zelandii, uważa się, że B. cockerelli byłby w stanie zadomowić się i zimować w warunkach zewnętrznych w południowej i środkowej Europie, a także na obszarach o łagodnych zimach w północnej części obszaru Europy. Mając na uwadze biologię agrofaga oraz scenariusze klimatyczne na obszarze PRA, wydaje się mało prawdopodobne przeżycie przez ten gatunek zimy poza uprawami chronionymi. Niemniej wielu ekspertów twierdzi, że szanse przeżycia w warunkach zewnętrznych wzrastają wraz ze skracaniem i łagodnieniem okresów zimowych, a takie zjawisko obserwowane jest na terenie PRA od kilkunastu sezonów.

Główne drogi przenikania B. cockerelli to rośliny do sadzenia (głównie sadzonki pomidora i papryki, w mniejszym stopniu ogrodowych roślin ozdobnych), warzywa (szczególnie zawierające części zielone, jak liście, ogonki liściowe i pędy) oraz odpady roślinne, zawierające części zielone. Z uwagi na niewielkie rozmiary ciała oraz zdolność osobników dorosłych do aktywnego lotu, możliwą drogą przenikania jest także naturalne rozprzestrzenienie.

Prawdopodobieństwo przeniknięcia bez podjęcia środków fitosanitarnych jest oceniane jako średnie z niską niepewnością. Podstawowym środkiem fitosanitarnym jest szczegółowa kontrola na etapie produkcji, pakowania, transportu oraz po wejściu przesyłek. W miejscu produkcji skuteczną metodą jest niszczenie resztek roślinnych bezpośrednio po zbiorach oraz natychmiastowe usuwanie pojedynczych roślin, na których stwierdzono szkodnika lub symptomy uszkodzeń. Monitoring i właściwa identyfikacja mają kluczowe znaczenie dla ograniczenia przemieszczania szkodnika. Skuteczną metodą monitoringu są żółte tablice lepowe umieszczane na wysokości roślin w miejscu produkcji, w pakowalniach czy przechowalniach. Trudność stanowi sposób odróżniania B. cockerelli od innych spokrewnionych gatunków z rodzaju Bactericera, szczególnie w warunkach polowych. Dodatkowo wykrycie agrofaga w przesyłkach (opakowaniach) w wyniku inspekcji wizualnej partii towaru jest trudne z uwagi na możliwość występowania owada w różnych stadiach rozwojowych.

Potencjalnie możliwą opcją zwalczania, po stwierdzeniu obecności szkodnika, wydaje się być zastosowanie układowych środków owadobójczych o krótkim okresie karencji lub z wykorzystaniem m.in. drapieżnych pluskwiaków czy pasożytniczych błonkówek.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska