Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Anoplophora glabripennis Motschulski 1853

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: liściaste drzewa parkowe i leśne, a także drzewa owocowe i krzewy ozdobne

Główne wnioski

Anoplophora glabripennis to polifagiczny przedstawiciel rodziny Cerambycidae o szerokim spektrum żywicieli, obejmującym gatunki drzew liściastych rosnących zarówno w środowisku miejskim, jak i naturalnie regenerujących się i sadzonych lasach – głównie z rodzajów Acer, Populus, Salix i Ulmus. Dostępność roślin żywicielskich, jak również warunki klimatyczne (z wyjątkiem obszarów położonych najbardziej na północ), nie są czynnikami ograniczającymi rozprzestrzenianie się szkodnika w krajach EPPO. W największym zakresie szkodnik rozprzestrzenia się poprzez drewniany materiał pakowy używany podczas transportu (palety, skrzynie, materiały sztauerskie) i w mniejszym stopniu z materiałem roślinnym przeznaczonym do sadzenia. Największe szkody wyrządzają larwy żerujące w drewnie żywych drzew, obniżając jakość i wartość drewna oraz powodując obumieranie drzew. Ze względu na szeroki zakres żywicieli A. glabripennis może mieć wyjątkowo duży wpływ na gospodarkę w nowych obszarach zadomowienia. Na obszarze PRA potencjalnie najbardziej zagrożone mogą być pospolicie występujące w lasach, parkach i ogrodach rośliny drzewiaste.

Prawdopodobieństwo przeniknięcia i zadomowienia się szkodnika na obszarze PRA jest oceniane jako średnie ze średnią niepewnością. W przypadku wprowadzenia szkodnika na obszar PRA w największym stopniu zagrożone będą obszary o najcieplejszym klimacie (rejony południowe i południowo-zachodnie). Biorąc pod uwagę scenariusz zmiany klimatu prawdopodobieństwo zadomowienia się szkodnika na obszarze PRA może istotnie wrosnąć. O szybkości rozprzestrzeniania się szkodnika decydują możliwości dyspersyjne gatunku (na co główny wpływ ma klimat), a także dostępność pokarmu. Znaczenie dla rozprzestrzeniania gatunku ma skala przepływu towarów na obszarze PRA.

Podstawowym środkiem fitosanitarnym jest szczegółowa kontrola na etapie produkcji, pakowania, transportu oraz po wejściu przesyłek. W miejscu produkcji skuteczną metodą jest natychmiastowe usuwanie materiałów drewnianych lub roślin, na których stwierdzono szkodnika lub symptomy uszkodzeń. Monitoring i właściwa identyfikacja mają kluczowe znaczenie dla ograniczenia przemieszczania szkodnika. Jednak wykrycie agrofaga w towarach i przesyłkach (opakowaniach) w wyniku inspekcji wizualnej partii towaru może być utrudnione z uwagi na możliwość występowania owada w różnych stadiach rozwojowych, jak również fakt, że rośliny często nie wykazują oznak porażenia. Rośliny (zarówno przeznaczone na sadzonki, jak i na materiał pakowy) powinny być uprawiane na obszarach wolnych od szkodnika. Odpowiednimi środkami ostrożności byłaby hodowla roślin przez minimum dwa lata przed wysyłką i systematyczne sprawdzanie ich pod kątem obecności szkodnika. Potencjalnie możliwą opcją zwalczania po stwierdzeniu obecności szkodnika wydaje się zastosowanie powierzchniowych i układowych środków owadobójczych (pyretroidy, organofosforany, neonikotynoidy), a w przypadku materiałów drewnopochodnych (tarcica, palety drewniane) zastosowanie fumigantów zawierających fosforek glinu. W przypadku pokrewnego gatunku (A. chinenis) w literaturze opisano potencjalne środki zwalczania z użyciem nicieni, entomopatogennych grzybów i parazytoidów owadzich.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

Wysokie

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

Wysoka

Średnia

Niska