Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Lambdina fiscellaria

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: obszarem zagrożenia są tereny leśne, parki oraz nasadzenia w ogrodach i przestrzeni miejskiej

W Ameryce Północnej, przede wszystkim w Kanadzie, Lambdina fiscelaria uważany jest za ważnego szkodnika leśnego. Stadium szkodliwym tego motyla są larwy powodujące defoliację roślin żywicielskich, głównie jodły, świerków, modrzewi i sosen, a także innych występujących w lasach na obecnym obszarze zasięgu, w tym niektórych gatunków drzew liściastych. Ciężka defoliacja może spowodować obniżenie wzrostu, zasychanie fragmentów korony drzew lub całkowitą śmiertelność drzew. Masowe uszkodzenia mają zwykle miejsce w dojrzałych drzewostanach i trwają zwykle od jednego do kilku lat. Rośliny żywicielskie liściaste są w znacznie mniejszym stopniu narażone na atak szkodnika i rzadko są poważnie uszkadzane.

Główną drogą przenikania agrofaga są cięte drzewa lub części roślin (nieokorowane deski), z którymi mogą przenosić się jaja lub poczwarki szkodnika, ukryte w szczelinach kory. Z podobnego względu możliwą drogą przenikania są także odpady roślinne (kora) czy niedokładnie oczyszczone maszyny i środki transportu. Mało prawdopodobną drogą przenikania jest naturalne rozprzestrzenianie przez uskrzydlone osobniki dorosłe, które aktywnie latają ociężale i na krótkie dystanse (możliwe przenoszenie bierne z silniejszymi prądami powietrznymi).

Prawdopodobieństwo wejścia na obszar PRA ocenia się jako średnie z uwagi na wielkość importu towarów stanowiących potencjalne źródło szkodnika. Z uwagi na to, że obecnym obszarem występowania szkodnika jest rejon Ameryki Północnej, o klimacie zbliżonym w niektórych rejonach do panującego na obszarze PRA, potencjalnie zagrożony jest cały kraj. Na terenie Polski rośliny żywicielskie znane dla owada występują sporadycznie jako rośliny uprawiane, rzadziej nasadzane, głównie w ogrodach botanicznych lub przydomowych. Jeden z naturalnych żywicieli szkodnika (jodła olbrzymia) został wprowadzona na obszarze EPPO z przeznaczeniem na produkcję drewna. Brakuje danych na temat potencjalnych możliwości rozszerzenia roślin żywicielskich przez L. fiscelaria o gatunki powszechnie występujące na obszarze PRA. Nie można jednak wykluczyć, że po wprowadzeniu na teren Polski owady przystosują się do zasiedlania nowych blisko spokrewnionych żywicieli. Dlatego prawdopodobieństwo zadomowienia szkodnika w warunkach zewnętrznych ocenia się jako średnie.

Na chwilę obecną podstawowym środkiem fitosanitarnym jest szczegółowa kontrola na etapie produkcji, pakowania, transportu oraz po wejściu przesyłek. Jednak wykrycie agrofaga w większej partii towaru może być trudne z uwagi na możliwość występowania szkodnika na daną chwilę w różnych stadiach życiowych (w szczególności trudno wykryć jaja). Produkcja powinna odbywać się w miejscu wolnym od szkodnika, a w jej czasie i na dalszych etapach należy zachować środki sanitarne, przede wszystkim usuwać resztki roślinne po wcześniejszej wycince oraz w miejscu pakowania i transportu. Po stwierdzeniu obecności szkodnika skutecznym działaniem wydaje się być zniszczenie całej partii towaru.

Aktualnie prowadzone są badania nad możliwością biologicznego zwalczania larw L. fiscelaria z użyciem bakterii Bacillus thuringiensis var. kurstaki stosowanych zarówno naziemnie, jak i w formie oprysków lotniczych oraz z użyciem parazytoidów jaj i larw. Wykazano również skuteczność zwalczania larw pestycydami zawierającymi azadirachtynę, cyflutrynę, pyretrynę i spinosad.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

X

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska

X

Inne rekomendacje: brak

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla
Liriomyza huidobrensis Blanchard, 1926

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia:  Obszarem zagrożenia są uprawy szklarniowe roślin ozdobnych, ogórka, sałaty oraz uprawy polowe ziemniaka, buraka cukrowego, warzyw i roślin ozdobnych.

Główne wnioski

Na tempo rozprzestrzeniania organizmów wpływa przede wszystkim tempo w jakim populacja się powiększa oraz możliwości dyspersyjne gatunku. Liriomyza huidobrensis jest polifagiem, a jej żywiciele są powszechnie uprawiani na obszarze PRA. Miniarka stwarza zagrożenie przede wszystkim dla upraw szklarniowych roślin ozdobnych w Polsce, a także ogórka i sałaty. W krajach pochodzenia oraz niektórych regionach obszaru śródziemnomorskiego jest szkodnikiem upraw polowych – ziemniaka, buraka cukrowego, warzyw i roślin ozdobnych. W regionie środkowo-wschodniej Europy, w warunkach mniej korzystnych dla jej rozwoju, notowana jest w rozproszeniu. Jednak mając na uwadze biologię gatunku oraz scenariusze klimatyczne na obszarze PRA wydaje się mało prawdopodobne przeżycie przez agrofaga zimy poza uprawami chronionymi. Niemniej wielu ekspertów twierdzi, że warunkach zewnętrznych prawdopodobieństwo to w wzrasta wraz ze skracaniem i łagodnieniem okresów zimowych, a takie zjawisko obserwowane jest na terenie PRA od kilku sezonów. 

Prawidłowa identyfikacja i skuteczny monitoring mają kluczowe znaczenie dla ograniczenia przemieszczania szkodnika. Skuteczną metodą są żółte tablice lepowe umieszczane na wysokości roślin, w miejscu produkcji, pakowalniach czy przechowalniach. Trudnością jest sposób odróżniania L. huidobrensis od innych gatunków z rodzaju, szczególnie w przypadku larw i poczwarek. Dodatkowo wykrycie agrofaga w przesyłkach (opakowaniach) w wyniku wizualnej inspekcji partii towaru przeznaczonej do wysyłki lub monitoringu jest trudne z uwagi na możliwość występowania owada na daną chwilę w różnych stadiach życiowych (w szczególności trudno wykryć jaja).

Prawdopodobieństwo przeniknięcia bez podjęcia środków fitosanitarnych jest wysokie, głównie ze względu na import roślin ozdobnych, sadzonek i warzyw z krajów, w których agrofag występuje. Z tego powodu grupa robocza zaleca wykazywanie L. huidobrensis jako kontrolowanego szkodnika niekwarantannowego. Zastosowanie stref ochronnych w stosunku do obszarów, w których nie ma jeszcze tego gatunku zapobiegnie jego dalszemu rozprzestrzenianiu się. Dodatkowo zaktualizowane powinny zostać regulacje dotyczące roślin żywicielskich, w celu uwzględnienia dodatkowych towarów potencjalnie podatnych na zasiedlanie przez L. huidobrensis. Możliwą opcją zwalczania wydaje się zastosowanie środków owadobójczych po stwierdzeniu obecności szkodnika.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie X

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska X

Inne rekomendacje:

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla ‘Lonsdalea quercina’

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: Obszar zagrożony agrofagiem to obszar występowania na terenie PRA jego naturalnych gospodarzy roślinnych: dębu i topoli.

Główne wnioski

Ryzyko wejścia, zasiedlenia i rozprzestrzenienia agrofaga na obszarze PRA zależy praktycznie wyłącznie od czynników naturalnych, takich jak opisane poniżej możliwe mechaniczne przenoszenie choroby przez zwierzęta. Czynnik ludzki jest w tym przypadku bardzo ograniczony i może być łatwo wyeliminowany poprzez objęcie nadzorem drewna dębowego przeznaczonego na sprzedaż oraz sadzonek dębów pochodzących ze szkółek leśnych i uprawianych również z przeznaczeniem na sprzedaż. Na chwilę obecną nie notuje się występowania czynników wymuszających migrację zwierząt, potencjalnych wektorów Lonsdalea quercina, więc ryzyko przeniesienia tą drogą jest umiarkowane, choć w zupełności możliwe.

Na chwilę obecną nie jest konieczne podejmowanie natychmiastowych środków fitosanitarnych. Jednakże wskazane jest korowanie i kontrolowanie przesyłek nieobrobionego drewna dębowego oraz materiału rozmnożeniowego w postaci sadzonek i owoców.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska

Inne rekomendacje:

Podsumowanie¹ Ekspresowej Oceny Zagrożenia Agrofagiem dla

Macrophomina phaseolina

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: Obszar całego kraju

Główne wnioski:

Macrophomina phaseolina jest patogenem porażającym wiele gatunków roślin uprawnych i dziko rosnących. Grzyb preferuje ciepłe i suche warunki pogodowe, dlatego najbardziej zagrożone są uprawy
w krajach o suchym i gorącym klimacie. W Polsce występowanie M. phaseolina nie zostało dotychczas potwierdzone. Nie można jednak wykluczyć, że patogen ten jest obecny na terenie kraju, ale ze względu na niewielką szkodliwość lub niską wykrywalność nadal nie został opisany. W Polsce M. phaseolina największe zagrożenie może stwarzać dla upraw kukurydzy, tytoniu oraz roślin motylkowatych. Ze względu na duże wymagania cieplne jego występowanie będzie skorelowane z warunkami pogodowymi
w poszczególnych latach oraz dostępnością inokulum. Wiele z gatunków preferowanych przez patogena nie zimuje w Polsce, a zimowaniu inokulum patogenu nie sprzyjają zarówno zimno jak i wilgoć, co jest pozytywnym czynnikiem ograniczającym występowanie tego patogenu.

Ryzyko fitosanitarne na zagrożonym obszarze (Indywidualne oceny prawdopodobieństwa przeniknięcia i zasiedlenia oraz wielkości rozprzestrzenienia i wpływu dostarczono w treści dokumentu)

wysokie

☐

średnie

X

niskie

☐

Poziom niepewności oceny

(patrz Q 17 w celu uzasadnienia oceny. Indywidualne oceny niepewności przeniknięcia, zasiedlenia, rozprzestrzenienia i wpływu dostarczono w treści dokumentu)

wysoka

☐

średni

X

niska

☐

Inne rekomendacje:

• Monitoring stanu upraw roślin żywicielskich o dużym znaczeniu ekonomicznym: kukurydzy, tytoniu roślin motylkowatych. Dokładna analiza objawów chorobowych wskazujących na porażenie przez
  M. phaseolina.

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Massicus raddei Kusama, 1973

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: za obszar zagrożony należy przyjąć cały teren PRA, łącznie z terenami zurbanizowanymi, zadrzewieniami śródpolnymi i innymi, gdzie rosną dęby.

Główne wnioski

Ogólna ocena ryzyka (na podstawie Punktu 16)

Środki fitosanitarne: wskazać czy powinny zostać podjęte natychmiastowe procedury wobec szkodnika na obszarze PRA. Podsumować odpowiedź na podstawie Punktu 17.

Massicus raddei jest poważnym szkodnikiem lokalnych gatunków dębów w Chinach i powoduje tam istotne szkody ekonomiczne. Na obszarze PRA występują pospolicie dwa rodzime gatunki dębów o dużym znaczeniu lasotwórczym: dąb szypułkowy (Q. robur) i dąb bezszypułkowy (Q. petrea). M. raddei, w przypadku pojawienia się na terenie PRA, może potencjalnie stać się dla nich zagrożeniem.

Wpływ Massicus raddei na obszarze PRA zależy od tego, czy lokalne gatunki dębów okażą się atrakcyjne do jego rozrodu. Gdy tak się stanie, wówczas może on znacząco negatywnie wpływać na ekosystemy leśne oraz związane z nimi dziedziny gospodarki i czynniki kulturowe. Obecnie jednak M. raddei, podawany jest jako szkodnik o mniejszym zaznaczeniu dla gatunków rodzaju Quercus występujących na obszarze PRA, jednak na nowo objętym obszarze trudno przewidzieć jego wpływ. Przypuszczalnie klimat w Polsce również będzie odpowiedni dla tego rozwoju tego chrząszcza.

W przypadku zawleczenia M. raddei na obszar PRA należy w pierwszej kolejności należy opracować odpowiednie metody wyszukiwania zasiedlonych drzew i utylizować je wraz z obecnymi w nich stadiami rozwojowymi owada. Z uwagi na duże rozmiary ciała M. raddei i co za tym idzie znaczną wielkość żerowisk, jak i długi okres rozwojowy (pozwalający na wykrycie), zwalczanie w środowisku naturalnym może przynieść pozytywne efekty. Do odłowu chrząszczy można wykorzystać pułapki świetlne, których skuteczność została potwierdzona.

Uwagi: Jeśli ocena wskazuje na brak konieczności podejmowania środków fitosanitarnych na obszarze PRA, jednak istnieją przesłanki, że wysokie ryzyko może dotyczyć pozostałych krajów EPPO należy to nadmienić.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie X

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka X

Średnia

Niska

Inne rekomendacje:

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Melampsora farlowii

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: obszar całego kraju

Główne wnioski

Melampsora farlowii (syn. Chrysomyxa farlowii Saccardo & Traverso, Necium farlowii J.C. Arthur) jest czynnikiem sprawczym rdzy choiny, zaliczanym do królestwa grzybów. M. farlowii poraża rośliny rodzaju Tsuga sp. (choina). Wśród najbardziej zagrożonych gatunków występujących na obszarze PRA wymienia się Tsuga canadiensis (choina kanadyjska), Tsuga caroliniana (choina karolińska), Tsuga heterophylla (choina zachodnia), Tsuga mertensiana (choina Martensa). Nie są znane przypadki wystąpienia choroby na innych gatunkach roślin żywicielskich (EFSA, 2018). Warunki niezbędne do rozwoju rdzy choiny to chłodna (10°–18°C) i wilgotna pogoda (wystąpienie co najmniej 10 godzin opadów). Są to warunki optymalne zarówno dla rozwoju teliospor oraz bazydiospor (Kenaley i Hudler, 2010).

Prace opublikowane w roku 2010 potwierdzają przydatność mankozebu w ochronie roślin choiny, stosowanego w odstępach 7–14 dni (Kenaley i Hudler, 2010). W przypadku wystąpienia gatunku M. farlowii na roślinach Tsuga sp. ze względu na podobieństwo w rozwoju do innych gatunków powodujących rdze należących do rzędu Pucciniales, zasadne wydaje się stosowanie substancji czynnych należących do grupy triazoli np. epoksykonazol, tebukonazol, protikonazol
w ochronie roślin przed M. farlowii.

W Europie nie odnotowano do tej pory obecności sprawcy choroby (EPPO, 2020; CABI, 2020). Warunki klimatyczne oraz układ topograficzny Polski umożliwiają rozwój choroby na roślinach żywicielskich w przypadku wystąpienia patogena na obszarze PRA. Ze względu na konieczność dotarcia na obszar PRA fragmentów roślin lub gleby zawierającej teliospory lub bazydiospory sprawcy, a także ze względu na brak obecności agrofaga na terenie krajów sąsiadujących z obszarem PRA, ocena ryzyka wystąpienia jest niska.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu
w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska

Inne rekomendacje:

Podsumowanie¹ Ekspresowej Analizy Ryzyka Zagrożenia Agrofagiem dla

Meloidogyne chitwoodi Golden, O’Bannon, Santo et Finley, 1980

Obszar PRA: Polska

Opis obszaru zagrożenia:

Wprowadzony na terytorium Polski M. chitwoodi może zasiedlić potencjalnie obszar całego kraju. Na obszarze PRA występuje wiele gatunków roślin wyższych będących roślinami żywicielskimi nicienia, na których gatunek ten rozwija się i rozmnaża. W oparciu o dane o warunkach klimatyczno-glebowych Polski można przypuszczać, że szkodliwe działanie guzaka będzie możliwe do zaobserwowania w rejonie południowego zachodu Polski. W regionie tym można oczekiwać strat (spadku jakości i wartości plonu) w uprawie odmian ziemniaka i marchwi o długim okresie wegetacji. Na pozostałym obszarze przewidywany wpływ nicienia można określić jako nieszkodliwy.

Ryzyko fitosanitarne na zagrożonym obszarze (Indywidualne oceny prawdopodobieństwa przeniknięcia i zasiedlenia oraz wielkości rozprzestrzenienia i wpływu dostarczono w treści dokumentu)

wysokie

☐

średnie

x

niskie

☐

Poziom niepewności oceny

(patrz Q 17 w celu uzasadnienia oceny. Indywidualne oceny niepewności przeniknięcia, zasiedlenia, rozprzestrzenienia i wpływu dostarczono w treści dokumentu)

wysoka

☐

średnia

x

niska

☐

Inne rekomendacje:

Benin Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Meloidogyne enterolobii

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia: Istnieje prawdopodobieństwo zasiedlenia przez Meloidogyne enterolobii upraw prowadzonych w podłożu glebowym pod osłonami.

Główne wnioski

Meloidogyne enterolobii może zostać wprowadzony na terytorium RP w tkankach roślin i odpadach roślinnych oraz z podłożem. Nicień może prawdopodobnie zasiedlić uprawy prowadzone
w podłożu glebowym w tunelach foliowych oraz w szklarniach.

W celu zminimalizowania prawdopodobieństwa wprowadzenia nicienia oraz jego rozprzestrzenienia na obszarze Polski należy:

·      Kontrolować przesyłki pod kątem obecności nicienia, co ­ zapobiega wprowadzeniu organizmu na obszar PRA;

·      Wykorzystywać wyłącznie materiał rozmnożeniowy wolny od nicienia, w celu ­ uniemożliwienia wprowadzenia organizmu na obszar PRA;

·      W przypadku stwierdzenia wystąpienia nicienia w otwartym gruncie podjąć działania uniemożliwiające jego dalsze rozprzestrzenienie. W tym celu należy unikać przenoszenia agrofaga w glebie przylegającej do narzędzi oraz maszyn rolniczych wykorzystywanych w pracach polowych. Zaleca się również unikania rozprzestrzenienia nicienia w materiale roślinnym tj. z korzeniami roślin;

·      Zastosować środki ochrony chemicznej dopuszczone do zwalczania nicieni pasożytów roślin w określonych uprawach;

·      W przypadku stwierdzenia wystąpienia nicienia w uprawach pod osłonami należy przeprowadzić fumigację podłoża stosując preparaty chemiczne zawierające np. dazomet czy metam sodowy.

Dane dostępne w literaturze odnośnie ograniczania rozwoju nicienia:

·      Wprowadzenie podkładek Eugenis spicata oraz Psidium cattleyanum ‘yellow’ oraz
P. friedrichsthalianum (Chiamolera i in., 2018), podkładek dyni (Wilcken i in., 2013), podkładek brzoskwini zwyczajnej i moreli japońskiej (Souza i in., 2014a), 

·      Uprawa czosnku, pora, brokuła, kalafiora, kapusty Brassica oleracea var. acephala, szczypioreku, marchwi,  Coriandrum sativum, pietruszki, ketmi szczawiowej, Lollium multiflorum, Crotolaria breviflora, C. juncea, C. spectabilis, C. mucronata,
C. ochroleuca, Dolichos lablab, Pennisetum glaucum, Mucana deeringiana,
M. cinereum, M. aterrima, rzodkwi oleistej  (Bitencourt i Silva, 2010b; Rosa i in., 2015), bawełny (Marin i in., 2017), owsa (Brida i in., 2018; Machado i in., 2015) oraz drzew i krzewów owocowych ozdobnych: ananasa, atemoji, garcinii, nanercza zachodniego, kakaowca, grawioli, cytrusów Citrus sinensi i Citrus aurantifolia, mangberii, passiflory Passiflora edulis flavicarpa, flaszowica peruwiańskiego, pigwicy właściwej (Silva i in., 2015; Silva i Krasuski, 2012). Uprawa sorgo i miodli indyjskiej (Brida i in., 2018; Moreira i in., 2015); uprawa Dieffenbachia amoena, rącznika posoplitego, miodli indyjskiej, morwy indyjskiej, jatrofy przeczyszczającej oraz bielunia dziędzieżawa, Spigelia anthelmia, Plumbago scandens i komosy piżmowej (Freire i Santos, 2018), pszenicy (Brida i in., 2018), ryżu (Machado i Filho, 2014), kukurydzy (Dias i in., 2010);

·      Wprowadzenie doglebowo wyciągów roślin antagonistycznych: kanawalii mieczokształtnej (Canavalia ensiformis) (Cabezas i Silva, 2015);

·      Zastosowanie wodnych wyciągów Dieffenbachia amoena, Dieffenbachia stramonium, Plumbago scandens, rącznika posoplitego, komosy piżmowej i miodli indyjskiej (Freire i Santos, 2018);

·      Zastosowanie abamektyny (Romano i in., 2016);

·      Zastosowanie olejku z Tephrosia toxicaria (Moreira i in., 2018);

·      Zastosowanie grzybów mikoryzowych (AFM) (Silva Camopos i in., 2013; Pinheiro i in., 2014a);

·      Łączne stosowanie Pochonia chlamydosporia, Trichoderma asperellum oraz wyciągu płynnych pozostałości manioku (Mesquita, 2016);

·      Zastosowanie grzybów Trichoderma hartzianum, (Jindapunnapat i in., 2013;), Pochonia chlamydosporia (Tigano i in., 2011; Silva i in., 2017), Purpureocillium lilacinum (Silva i in., 2017); Trichoderma spp. (Amaral i in., 2018).

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

Średnia

Niska

Inne rekomendacje:

·               Brak

Podsumowanie Analizy Zagrożenia Agrofagiem (Ekspres PRA) dla Meloidogyne ethiopica Whitehead, 1968

Obszar PRA: Rzeczpospolita Polska

Opis obszaru zagrożenia:

Analiza klimatu występującego w Polsce wskazuje, że istnieje prawdopodobieństwo zasiedlenia M. ethiopica zarówno na korzeniach roślin w warunkach polowych, jaki i upraw utrzymywanych w szklarniach i tunelach, prowadzonych w naturalnym podłożu glebowym.

Główne wnioski

M. ethiopica może zostać wprowadzony na terytorium RP w tkankach roślin i odpadach roślinnych, z podłożem oraz celowo, z przeznaczeniem do wykorzystania w pracy naukowej. Nicień może potencjalnie zasiedlić obszar całego kraju. Trudno wiarygodnie ocenić, czy wystąpienie go może powodować straty w uprawach roślin w gruncie. Istnieje prawdopodobieństwo obserwowania szkód wywołanych przez M. ethiopica w uprawach roślin pod osłonami, prowadzonych w naturalnym podłożu glebowym. Nieznana jest jednak wrażliwość wykorzystywanych odmian.

W celu zminimalizowania prawdopodobieństwa wprowadzenia nicienia oraz jego rozprzestrzenienia na obszarze Polski należy:

• Kontrolować przesyłki pod kątem obecności nicienia;
• Wykorzystywać wyłącznie materiał rozmnożeniowy wolny od nicienia;
• W przypadku stwierdzenia wystąpienia nicienia w otwartym gruncie należy podjąć działania uniemożliwiające jego rozprzestrzenienie się: unikanie przenoszenia nicienia w glebie przylegającej do narzędzi i maszyn rolniczych wykorzystywanych w pracach polowych; zaniechanie rozprzestrzenienia nicienia w materiale roślinnym tj. porażonymi bulwami lub korzeniami roślin;
• Zastosowanie środków ochrony chemicznej dopuszczonych do zwalczania nicieni pasożytów roślin w określonych uprawach.

Ryzyko fitosanitarne dla zagrożonego obszaru

(indywidualna ranga prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście dokumentu)

Wysokie

Średnie

X

Niskie

Poziom niepewności oceny:

(uzasadnienie rangi w punkcie 18. Indywidualne rangi niepewności dla prawdopodobieństwa wejścia, zadomowienia, rozprzestrzenienia oraz wpływu w tekście)

Wysoka

X

Średnia

Niska

Inne rekomendacje: